Dat Kruut för'n Heumaand:
Benediktenkruut

vun Anke Nissen

Cnicus benedictus, Familie Korbblütler, Compositae (Asteraceae)

Bitterdistel, Bitterdistelkraut, Bebediktenkraut, Benediktenwurz, Bernhardinerkraut, Bernhardinenwurz, Bitterdistel, Bornwurz, Heildistel, Kardobenedikte, Kardobenediktenkraut, Karebenedikt (Baden), Kordabenedikt (Tirol), Körtbeendick (Ostfriesland), Magendistel, Natternkraut.

Wat bitter för 'n Mund,
is för 'n Maag gesund

Benediktenkruut. Bild: Wikimedia Commons/Alberto Salguero Quiles

De Naam "Cnicus benedictus" warrt so verkloort: Cnicus kümmt vun "Knitzein", dat bedüüdt "verletzen", orrer vun "carduus", un dat bedüüdt "Distel".

De Naam "Benedictus" kümmt vun dat latiensch "benedicere", dat is tosamensett ut "bene", dat bedüüdt goot, un "dictus", dat bedüüdt: "wat seggt worrn is" orrer Utspruch.
Benedictus bedüüdt dorüm soveel as "De Segente".

Benediktenkruut is en Plant, de as en Distel utsüht. Se driggt vun Ende Juni bet Anfang August gele Blöden. Se warrt een Johr olt, is also "einjährig". All Bläder hebbt an de Spitz un an de Lappen enen Stachel. De Bläder sünd zottig, de Stengel hoorig. De Plant wasst wild an dröge Stellen. Se stammt ut dat Mittelmeergebiet. Se is al recht fröh in Europas in Kloostergoorns anplant worrn. Se smeckt bitter, beten solt.

Benediktenkruut is en typisch Bitterdroge. Se findt Verwenden as bitter Magenmittel wenn dat mit 't Verdauen nich so klappt, bi swak Verdauen, gegen Gallen- un Leberpien, ok bi Gicht, Asthma, Harnbesweer.

In olle Krüderböker heff ik över "cardus benedictus" leest,
dat de Natuur vun dit Kruut "verstopfte Organe" apen maken kann,
un den "Harnfluß fördert".

Walahfrid Strabo, de Mönch un Abt in 't Kloster Reichenau up de Bodensee-Insel Reichenau, schreev in 't Johr 827 in sienen "Hortulus" (dat is en Zyklus vun Goorngeschichten) över en "Königssaalv", de na en karolingisch Rezept herstellt warrt. Dor mütt man 28 verschieden Krüder in Botter sieden. Und to disse 28 Krüder höört ok uns Benediktenkruut.

Benediktenkruut is en Plant ut de Bibelgoorns. In de Bibel kümmt dat Kruut aver nich vör. Dat hett sienen Namen na den Hilligen Benedikt. He hett den Benediktiner Orden gründt. He hett all de Ordensregeln upstellt, de to 'n Deel ganz schöön streng sünd.

De eersten Mönke, de na Lübeck kamen sünd (in't Johr 1177), weern Benediktiner. Se hebbt hier dat Johannis-Klooster buut. Un se weern dat, de later na Cismar müssen, wiel de Rat vun de Stadt se hier nich mehr hebben wull. Mien leef Mann seggt över de Benediktiner:

"De Benediktiner dräägt swatte Kleder. Se blievt ehr Leven lang in ehr Klooster, mütt veel arbeiten un veel beden un lesen. Se mütt gehorsam sien — un nix höört ehr to, nich mal en Neihnadel."

De Orden vun de Benediktiner hett sik as eerst beten wat stärker üm Heilkrüder kümmert. In de strengen Regeln vun den Hilligen Benedikt steiht in Kap. 36:
"De Sorg för de Kranken mütt vör un över alle Plichten stahn."

Un wegen disse Fürsorgeplicht för Kranke is de Orden vun de Benediktiner wohl de Begründer vun de Kloosterheilkunde, de Kloostermedizin.
Uns all is de Benediktinerkloostergoorn St. Gallen in de Schweiz bekannt — tominnst den Namen kennt wi. Vun dissen Goorn gifft dat hüüt noch en Beschrieven ut dat Johr 820.

De eersten Apotheken up düütschen Grund geev dat al in 't 8. Johrhunnert — ok in Benediktinerklöster.

De "Benediktiner" is en Krüderliköör, de goot smecken sall. Dor is uns Benediktenkruut in, dorto Arnika, Thymian un anner Krüder. He is in en französisch Benediktinerklooster to 'n eersten mal herstellt worrn.