De Bibel — en besünnere Lektüür

Andacht in'n Mai 2002 vun K.-H. Nissen
in de Wegekapell in Lütten Grönau bi Lübeck


Wegekapell in Grönau. Teknen vun Jürgen Hagen
 

Leve Frünn,

dat is noch nich lang her, dor harr Friedrich Geburtsdag. 75 Johr is he worrn. 75 Johr, dat is al en ganz End, un he hett en beten vertellt vun dat, wat he beleevt hett in all de Johren:
He weer graad 17, as he Soldat warrn müß, un he weer noch nich 18, as he in Gefangenschaft keem. Dree Johr seet he in Frankriek in en Lager. Dat weer keen gode Tiet, wenig to eten, kuum wat to lesen. Aver de Bibel, de harr he; un dor hett he de dörchleest, vun vörn bet achtern.
Wiß, he harr nix anners, man liekers, dat is'n Leistung! Ik kenn nich veel Lüüd, de de Bibel richtig dörchleest hebbt.
Nu is Friedrich keen, de all Sünndag na de Kirch löppt - avers bröcht hett em dat wat, dat "Bibel-lesen", seggt he.

Lübecker Bibel vun 1494: Jona

Un dat is würklich so, dor steiht en Barg in, wat wi uns achter de Ohren schrieven sullen.
As wi dat je all weten doot, de Bibel, dat sünd twee grote Dele: Vörn dat Olle Testament, denn dat Nie Testament.
Bi dat Nie Testament, dor geiht dat üm den Mann Jesus ut Nazareth un sien Tiet. Wenn he hüüt leven dee, he wörr ok hüüt anecken. Nich vunwegen sien Utsehen - lange Hoor un dünn, dat weet wi nich. Nee, he hett de Lüüd de Wohrheit seggt, hett de Groten vör'n Kopp stött. Dat hett veel Lögen un Bedrägen geven to sien Tiet - hüüt is dat ganz anners! - dat hett he luut seggt. Dat muchen de Lüüd üm em rüm nich geern höörn, un an'n End hebbt se em an dat Krüüz nagelt. Dat steiht in't Nie Testament.

Dat Olle Testament fangt ganz vörn an, Se kennt dat all: Moses 1.1.:
"Am Anfang schuf Gott Himmel und Erde ..."
Dor weer mal een, he hett Boy Lornsen heten un weer vun Sylt, de hett dat in't Plattdüütsche bröcht. Dat höört sik so an:
.....
Mit rein gor nix füng he an,
.....
keen Farv, keen scharpe Kant,
.....
keen witt, keen swatt un keen Hollfast
.....
un dor an leggt he Hand . . .
In söß Daag hett Gott denn allens maakt; dat ganze Weltall, mit all de Steerns un Sünnen un Maands - un ok uns' Erd. Dat weer wiß en groot Stück Arbeit, un dorüm müß he sik an'n söövten Dag utruhn. Un wi doot dat hüüt noch.Lübecker Bibel vun 1494: Dat Paradies, Sündenfall un Utdreven
Up uns' Eerd geev dat Water un Luft, Bööm un Fisch un Vagels un Deerten. Ok twee Minschen weern dor. Bi Boy Lornsen heet dat dorto:
....."Mit dat Mannsbild füng he an."
Dat blots mal to'n Erinnern: De Mann weer de Eerst!
....."De Madam keem achteran."
De beiden, Adam un Eva, de kregen denn Kinner, un dor fangt dat Lege in de Welt mit an. Kain hett sienen Broder Abel doothaut. Un so güng dat jümmers wieder. Dat Olle Testament is vull vun Ümbringen un Wegnehmen un Verdrieven. Wenn Se mal leest in de Böker vun de Könige orrer vun de Makkabäer - gräsig, gräsig!
Un wenn wi dat leest - hebbt wi wat to lehrt?

Lübecker Bibel vun 1494: Kain sleit Abel doot

Man, nu is dat nich so, dat dor blots vun Bloot un Unrecht insteiht, dor sünd gode Saken in to finnen, un de sünd so eenfach.
In dat 2. Book Mose warrt vertellt vun Moses sülms: As lütt Kind hebbt se em ut't Water haalt, as Moses is he denn mit de Israeliten dörch de Wööst trocken, lange Johren. Eenmal hett em sien Gott up den Barg Sinai ropen. As he daalkeem, harr he twee Tafeln mit Vörschriften in de Arms: De teihn Geboten. Up de een Tafel weern dree, up de anner söven Vörschriften.
Över de eersten dree, dor kann een sik sien egen Gedanken maken:
Een sall man enen Gott hebben, keen anner dorto.
Een sall den Namen vun sienen Gott nich ut Dullerie bruken.
Een sall den Fierdag inhollen.
Dor kann man över nadenken.

Man, de annern söven, de sünd so düütlich, so eenfach, dor gifft dat nix an to dreihen:
Du sallst nix wegnehmen,
kenen ümbringen,
nich leeg vun anner Lüüd snacken,
dienen Ehepartner tru blieven,
nich na dat luurn, wat anner tohöört.
Dat is so kloor -
aver sik dor an hollen, dat is swoor.Lübecker Bibel vun 1494: Absaloms Doot

Ganz feine Saken staht in de Böker vun Salomo. In dat Hogeleed vertellt he vun sien Fründin. Dat möten Se sülms lesen, dat kann ik hier nich; denn krieg ik enen roden Kopp - - - Wunnerschöön!

Un bi den Prediger Salomo, dor steiht dit:
"Mark di dat, dor is nix Beteres,
as fründlich sien,
goot eten un drinken
un sik dat goot gahn laten.
Dat sall di tostahn för dien Arbeit, dien Leven lang . . ."
Un dat wünsch ik uns all!
Amen


Wi beedt,
as dat steiht up de Rücksiet vun't Krüüz in de Wegekapell in Grönau:
Vadder unser in'n Himmelriek
för den wi all tosamen schüllt gliek
un Bröder sien -De Canterbury-Psalter: David as Salm-Schriever
un di ropen an.

Wi beedt:

Laat hilligt warrn Dien Naam.

Laat to uns kamen ok Dien Riek,

laat geschehn Dien Will -
togliek up de Eer un in't Himmelriek

Giff uns all hüüt uns' dääglich Broot
Un help uns ut so depe Noot.

Vergeev uns unse Schuld, as wi uns' Schülligern
ehr Schuld un Fehl vergeven geern.

Föhr uns, Herr, in Versökung nich,
wenn uns de böse Fiend anficht.

Vun all' Öveln uns erlöös,
denn Tiet un Daag, de sünd böös.

Bescheer uns ok en selig Enn,
nimm unse Seel in Diene Hänn;

denn Dien is Riek un Kraft un Herrlichkeit
in alle Ewigkeit.

Amen

 
Verklaarn to de Biller in düssen Text: hier klicken
Alle Biller köönt Se dör Anklicken vergröttern. Denn duert dat avers een Wiel, bet dat grote Bild laden is; hebben Se Gedüür. Trüch kamen Se denn mit den Trüch-Knoop in SeEhr Browser-Symbolliest.


na baven