De Reis na Hannover

vun Ewald Eden


Sää mien Grootvoader villicht de Woahrheit, wenner he meen, dat ut Hannower noch ni nich wat Goodes föör de Minschen hier bi us koamen is?

Hannower reep — ov bäter man har mi dor henstüürt. Ikk bün losklabastert as dat hier noch aal schleep, dormit mi dor een Dokter in d' Lääven keek.
Dat har so een moie Vertelleree worden köänen, wenn ikk dor an denk, wat mi hier in de Tied an Goodes tomöötkoamen is, sietdem ikk süük bün.

De Dach leet sükk good an un dormit, dat mi twee Schandarms, de hoast noch hör Eierschilln achter de Oorn harn, mi in de Willemshoabener Konsumtempel, de sükk ‚Nordseepassage' nöömt un in de ok de Iiserboahn ünnerkoamen is, noadem unkünnich Minschen oahn Middelschkott in d' Nöäs hör de Boahnhoff ünnerd Mors wäch ovrääten hevvt, oahn dat to mooten mi dör de Leechten van de Foahrschienautmoatenwelt hulpen hevvt.


Iesenboahnromantik? Pah!

Mit Billjetschkalter un frünnelk Iisenboahners dor achter is dat nu joa all laang niks mehr — un hier an d' Ennen van d' Welt, wor sükk Knien'n un Vossen good Nacht särgen, doch all gannich.

De Boahn hannelt jümmers noch netso as to Hartmut Mehdorns Tieden, wor he stilkens sää, de Foahrgasten helpen sükk all up irgendeen Oart sülven — un wenner see ut Nod — weil see mit de Deerten van Automoaten nich trechtkoamen sünd — oahn Foahrschien instiegen, denn griepen wi to un kriecht hör bi d' Mors wiel see schwaartfoahrn sünd. To dat dübbelt ovkasseern kann de Boahn denn ok noch luut bölken, wat de Lüü doch föör Schoojakken sünd un de Boahn bedreegen, wor de dat doch su all so noar geit.

So ov hoast so is wiers dat Denken in de Woaterkopptoorns dor bi de Boahnverwalters. Bispilln dörföör givt dat joa een Hüüpen.

Noa de de Seesüük utlösend Schkaukelee van de Noordwestboahn kunn ikk mi in Ollnbörch komodich in de Polster van d' Regionoalexpress hukeln, de mi noa Hannower brengen wüür. Mien krüdeligen Buuk kunn sükk wäär inkriegen un ikk har Tied un Wiel de anner Foahrgasten bi hör Doon to beluuren.

Mit de veelen verscheedenhöchtigen Footdeelen in de Waggons föör dat eenfach Volk mach ikk mi nu överhaupts nich anfrünnen. De Boahntuuren van Güstern ween föör mi jümmers wunnerboar — allenich all wäägen dat in de Foahrt lopen köänen up glatten Footdeel oahn Winkel un Hörns.

Winkel un Hörns fabrizeern de Foahrgasten nu oaber joa ton grooten Deel sülven dör de Reev, de Jeden vandoagen mit sükk dör de Gägend pukkelt — un dat schiens ok, wenner he blossich föör een half Stünnen noa sien Schweegermoder ton Koffidrinken will.

Ikk säch woll liekrut Koffidrinken, denn jedeneen, de een moi Köpke Tee vöörtrekken deit, de deit sowat nich, wiel he joa meist üm meist noch een Middelschkott in d' Nöäs hett.

De Bakkbeesten van Rullschkappen, de de Lüü vandoach stilkens mit sükk rümschlääpen sünd joa dääch so groot as to de blau Engels Tieden de Överseekuffers. Un wiel de nich mehr in de lüütji Gatten över de Sitzbanken passen, loaten de Minschen hör Sakk un Pakk eenfach in d' Padd stoahn. Van dat kummt schiens ok de Utdrukk, dat is een Stoa in d' Padd.

As de Toch in Ollnbörch van de Fleutenkeerl, mit de rode Mütz (Rotkäppchens hevvt wi de fröer nöömt) Freefoahrt kreech, schunk mi de Tofall — wenner dat hüm överhaupts givvt — een besünner Schlikkerstükk — twee Riegen günntsiet van mi ween twee jung Mannslüü düchdich över dit und wat anners an fabuleern. See leeten oaber ok niks ut bi hör Olldachsbekiekeree. Froo Möller ut de Rezepschon muß dor netso an glöven as de Soak mit de Deern van Direktor Wüppsteert noa de letzde Betriebsfierderee.Tüschein juchhei denn ov un to de een Fendt sien Deert van Büksentaaschkenschnakkfatt, wiel een van buter de Toch ähm gau wat weeten wull.
Un aal dat speelde sükk ov in Auerker Platt — in de Sproak ut mien Haartbloodkuntrei. Woarschiens glöövten de Jungkeerls, wiel see platt schnakken deen, kunn hör nümms van de anner Foahrgasten verstoahn.

Föör mi wee dat sowat as een Upföörung van een nedderdüütschen Koamerbüün, de ikk heel allenich geneeten kunn. Mi hett dat düchdich spiekt, dat dat Spill in Brämen all to Ennen wee, wiel de beid Speelers dor mit Sakk un Pakk utstäägen sünd.
Ikk hevv mi oaber nich wiider argert, un mi vöörnoamen bit Hannower denn son bietji to dusseln. De Boahnhoff verschloapen kunn ikk joa nich — de Foahrt wee in d' Welfenstaddje joa to Ennen.

Twee Statsjons wiider, in Achim — de Röäk van de groode Brodbakkeree dor in d' Staddje kiddel mi jüüst in d' Nöäs — jachterden tomoal Jichterluuden dör de Woagen — dat Kabinett fung wäär an to lääven — mit Lääven dat noch frischker wee as de Speelers van Ollnbörch noa Brämen. Deerns un Jungs de man jüüst över de Dischkant rutwussen ween hukelden sükk up de free Stääen üm mi to.

Tweemoal lüchthoalen loater keem een jung Wichtje as son Bottervöägel anschweeft. Rein achter d' Puust leet see mi, as see saacht vöör sükk hennschnakkend de Kinnerkoppen tellde — bit dor erlichtert keem: "Alle Flöhe sind schon da."

Mit "Flöhe" meen de krägel Maid dor mirdenmanken de halfwussen Halfwussenen jüüstemang disse Kring van Dartklassler ut de Auerker 'Finkenbörchschool', de üm hör to ween as Kükens üm een Klukkhäen de hör ton eersten Moal de Welt buten dat Nüst wiesen deit.


Schach gifft dat ok in de
Schach-tel

De Koamerbüüns tweede Deel fung an. Niks wee mit Dusseln, bit de Schaffner kummt. De Vöörhang gung ton tweeden Moal na boaben föör de näächste Vöörstellung. Ditmoal ween de Schauspeelers oaber keen plattschnakkende Jungmanager ut mien Haartbloodkuntrei — dit moal ween dat in d' Gröönte scheetende Schachgenies — villicht sogoar moal "Großmeister der Zunft", de all veel Ehr un sülvern Lorbeer van so mennich Turnier in dat Keunichliche Spill mit noa Huus pukkelt harn.

Dör dat komodige un plietsche Verholln van aal de lüütji Oostfreesen üm mi to har mi in mien Besinnen so up Schlach achunfüfftich Joahr noa achtern stuukt — stuuv rin in een Toch van de domoalich Willemshoabener Marinboahn up de eerste un woahrschiens ok eenzige Utfluch van us Voslapper School, bi de aal Kinners un ok de Öllern tohoop ween.

Dat wee säker nich blods föör us Kinner sowat as een Reis ut Dusend un Een Nacht. Nägentein Iiserboahnwoagens achternanner an — vöörn un achtern elks een groodet schwaartet Iisenpeerd vöörspaant — un denn gung dat los. Van d' Voslapper Boahnhoff (de geev dat wüggelk) över Saan un Voarel up Neenbörch to mit sien Urwald, de de sülvige Noam hett.

Ikk weet nu nich wuveel Koppen dat domoals wäst sünd — ikk weet blossich, dat dat "Flöhe" tellen van use Uppassers een büld mehr Tied fördert hett.
As dat nu ut de Luutsprääkers anfung to räärn: "Hannower — de Toch foahrt nich wiider", dor seet ikk mit mien binnerwendich Denken noch in denn "rökernden Werftblitz" van d' Marinboahn ut de füfftiger Joahren irgendwons mirden in dat freeschke Geestland.

Dor stunn ikk nu — as ikk ut de Toch klautert wee — in mien kört Hemdje up d' Boahnhoff — Perron elben, Süüdersied — van d' Neddersassenmetropol mit dat dreeblodrich Kleebladdje in d' Staddwappen in de köölige Mörgenlücht. Üm mi to küseln woll Minschen genooch dör de Dach — oaber van Waarmte un van een haartlich Mitnanner kunn ikk niks spöären. Hier hett sükk an dat Ümto woll een büld ännert, hevv ikk bi mi dorcht — dat Minschengood is oaber dör de Tieden dat glieker blääven. Un dat de Hannoweroaners mi dör hör Gedoo künnichmoken dat dat so is — dor bruks ich wüggelk nich laang up tööven.


Seelenlose Boahnhoff överall in de Welt

An anner Iiserboahnploatzen in anner Kuntreien har ikk jümmers glieks — ok wenner ikk frömmd wee — de Waarmte van een Mitnanner spöärt. Dor kunn ikk hier överhaupts niks van föölen.

Sülvst de Biller ut de verleeden Tieden, de ikk van heel ünnern ut mien Weeten ovreep, kunnen mi nich helpen. Ikk wee — ovwoll ikk joa eelich blods retuur koamen wee — up een frömmden Stää laand.

Niks leet mehr so, as ikk dat kennde — blossich de Koal un de hooge Nöäs van de Minschen, dat wee blääven. Dat wee noa Joahrteinden jümmers noch dat sülvige Doon, wenn nich noch düdelker worden.


Boahnhoffsplatz Hannover. Bild Stern/Wikimedia Commons

De mi ut mien Weeten herut vertroode Boahnhoffsvöörploatz, de Kröpke mit de groode Klokk, de Äegi ... so as ikk disse Stäen in mi verpakkt har — niks wee mehr so as miene Koppbiller — aalns dat wee kollt un nich to griepen — eenfach steril, so as in Sagrotan düükt — oahn wüggelk Lääven spören to loaten.
Ikk seech blods Prunk un Protz — wor mien Ooch ok henfull.

Stroatenmuskanten seeten woll up de Grund un klömten sükk de Liev ov, Staddstriekers — Minschen oahn Dakk boaben hör Kopp gooten sükk un de Dach üm sükk to mit Fusel un Wermut vull, Schikkimikkitanten ween up Inkoopstuur, schniegelt Mänädscher britschden dör de Vöörjoahrslücht as wenn see Karbid in d' Achtersten harn — aal dat wat Residenz utmoakt wee dor, blods de Minschen harn nettegroad so good Puppkers weesen kunnt. De kann man foaker noch mehr Föölen ansehn, wenn see in de Dach kieken.

Aal dat, wat ikk to kennen glöövt har, wee joa nu nich mehr. Na joa — moakt ok niks hevv ikk mi sülvst Moot moakt — froachst Du eenfach de Minschen de di tomööt koamt, noa de Richt un de Padd. Schnakken kunn ikk joa noch.

Dat Weeten, wat ikk denn dordör wäär nee dortokräägen hevv, dat har ikk bäter nich to weeeten krägen.
Van söben Minschen de ikk froacht hevv, hevvt mi twee antert, dat see ok keen Hannoweroaners weesen.
Fiefmoal hett man mi blods ankeeken, as wenner ikk de Minschkes fuule Schüldschiens van de Lehmann-Broers andreien wull. Een tweedet moal Henkieken wee ikk hör all gannich mehr wert.

Hoapnung gröönte in mi, as ikk, an een Stää in dat wiede Rund vöör de Boahnhoff een griesed Veerkant to sehn kreech. Ikk hevv dorbi glieks an de veerkantige Steen in Mekka dorcht, un mi föör de Muselmanen bi us in d' Land hööcht, dat see nu villicht nich mehr in dat wööste Mörgenland pilgern mussen.
Mit dat Denken leech ikk denn oaber joa woll sowat van vöörbi, as us Regeren van de Woahrheit wäch is — un dat is heel moi wiet.

"Ticket-Point Üstra" stunn näämich in groode Bookstoavens an de Siedelsmüürn upmagelt.
Dat een Foahrkoartenschkalter as "Ticket-Point" beteekend ward harr ikk in een noordüütschen Provinzkuntrei nu wüggelk nich verwacht. De Hannoweroaner Dichtbiverkehrsfürsten kunn ikk dat oaber so een bääten noasehn. Wullen see de Besöökers doch säker blods up disse Oart beliekteeken, dat dat joa ok noch denn adeligen Rüpel glieken Noams givvt — un dat de joa Rechten up de ingelsch Kron hett, un mit heel veel Glükk een ingelschen Keunich warden kunn. Liekers moot denn ernstigen August denn all heel veel Glükk un veerhunnerdfüfftich Oknochberechtigten mooten aal mitnanner heel veel Pech hemm'n — denn de veerhunnerdeenunfüfftichste in de Riech to weesen — dat is doch eelich wat van Nümms.

De Tosatz "Üstra" de sää mi tominnst noch wat ut mien Domoalsweeten rut. Üstra hett de Bedrijf all heeten, as de Onibussen in Hannover noch mit Holtgas andreeven wurn un up Haartgummireifens leepen.

Vöör de veerkantige Foahrschienbud seech dat ut, as dat in Honeckers DDR vör een HO-Loaden utsehn hett, wenner dat dor Banoanen geeven schull. De Lüü stunnen woll dartich Meter wiet Buuk an Mors üm een Koart to lösen. Wiel ikk oaber joa keen Koart kopen wull — ikk har joa mien Utwies föör Freefoahrt in d' Taaschke — har ikk solaang tööven mußt bit de anner aal bedeent weesen, wiel anners joa hör Onibus ov hör Stroatenboahn wächwee.

Dat mien Tied denn ok bold wäch wee un mien Termin bi d' Goodkieker ganz flink güstern wur, dor hett mi nümms noa froacht.
Een ok woll jüüst ut de Provinz rinkoamen jungen Keerl, de tägen mi stunn, har woll een Oahnung van mien Vertwieflung kräägen, as ikk aal wat ungedüürich hen- un hertrappel.


Wohen bloots? Un mit wat?

Villicht stunn mi mien Brast ok all in d' Gesiächt schrääven — up jederfall mook he mi up de "Service-Punkt" in d' Boahnhoffshaal upmerksoam. Dor wür man mi woll wiiderhelpen — glööv he. He keem joa ok van d' Land mit sienen Gloven.
Ikk har de jung Kerl as Bedankt för sien Hülp up de Stää am leevsten een Sööten upschnullert — oaber dat harn de Hannoweroaners woll in d' verkeerde Halslokk kriegen kunnt. In Hambörch ov Berlin is man in dat Denken joa all een bääten wiider in de Waarmte tüschen Broers ovglitscht.

Dat wee in disse Momang ok joa överhaupts nich mien Sörch — mien Sörch wee, dat ikk up Tieds mien Termin inhollen kunn, oahn vöördem noch een Hüpen Doalers föör een Droschke utdoon to mööten. De Roat van de frünnelke Jungkeerl, de ok nich in Hannower to Huus wee, leet mi hoapen, dat disse Bääker mit de suure Klukk an mi vöörbigoahn wüür.

Ikk hevv mi so up mien Stäävelskanten ümdreit un bün in de Boahnhoffshaal trüchbösselt. De Lüü keeken mi all noa, ov ikk woll wat utfräten har un nu föör d' Schandarms utrieten wull.

Tweedusend Foot har ikk säker all achter mi brocht, sietdeem ikk up Perron elben hannowersched Rebett beträäden har. Ikk bün oaber liekers nich up Kneen fulln un hevv de Grund knutscht.

De "Service-Punkt" van d' Boahn wee in de Haal nu wüggelk nich to översehn — ikk weet ok nich, woneem ikk dor een poar Minüten vöördem eenfach so an vöörbischuffelt bün.
Dat Deert seech noa sien Boo-Oart hoast so ut as de Dischen de in d' Gerichtssoalen de Koppsieden utkleeden.
De sitten dor moi hoch un moi drööch — well dor boaben sitt, de kann de Minschen so richtich van boaben raff ankieken. Dat wee mien eersted Denken, as ikk dorvöörstunn.

Vöör dat Dischlerwaark ut bestich Hollt wee ton Glükk vöör mi rein niks los —dat heet, de fief Iiserboahners de boaben up d' Podium hukelden, harn niks anners to doon as mit sükk sülven wat antofangen. Un dat deeän see denn ok figelinsch. Jüüst dat Mannsbild, dat an häntichsten mit een Kolleechin an rümtütern wee, hevv ik mi denn utkeeken, üm mien Froach lostowarden. Wiel — he seet stuuv in d' mirden van de Galerie un seech mit sien Seehundsboart so ut, as ikk mi mennich Gerichtspräsidioalen so vöörstellen do.

Mien frünnelk Grööten un mien präziis Froach noa de rechte Padd föör mi dör Hannowers Stroaten wee man nettegroad in sien Bräägen ankoamen, as he ok all van dat Froominsch an sien Siedelskant ovleet, un up mi doalkeem as son Hoabicht, de een Krei de Muus klauen will.

‚Ikk schull gefällichst sehn, dat ikk föör mien Weetensschmacht in de Frömmdeninfo dor buten irgendwons wat to futtern kreech.'
Dorbi weih he mit sien Aarms aal wat dör de Gegend un üm sükk to as son Elvis-Presley-Ovklatsch — blods dat de Gummiknoakenkeerl van d' Mississipi keen Seehundsboart har.

‚De Lüü van d' Stadd wüürn joa dorföör betoalt, üm sükk mit Turis rümtotargen.
Ov ikk denn nich wuß, dat see hier blods föör Boahnbelangen tostännich weesen. Dat kunn sükk doch jeden de denken kunn denken.

De veer Kolleechen boaben up d' Podest un de Minschen üm mi to kreegen hör Bekk gannich wäär to, wiel, so een Rüpelhaftichkeit schiens sülvst föör Hannoweroaner — de joa dör denn ernsthaftigen August joa all een büld wennt sünd — nich Olldach is.
Noadem ikk hüm in mien eerste Reakschon as een nich so moied Körperdeel beteekend hevv, muß ikk doch noch een Froach an hüm loswarden. Ikk hevv hüm froacht, ov he up mien Froach keen Antern wuß — or ov he mi nich antern wullt har.
Up disse Froach hett he mi denn woll antert — un dat is beteekend föör disse Szort van Minschen, de dat woll jümmers gääven ward, de oaber liekers in so een Boahntje niks to söken hevvt. He sää mi liekherut: "Ich will Ihre Frage nicht beantworten."
Noa noch mehr hen un her un dat ümsünst utkieken noa een van de goode ole Boahnschandarms keem mi een jung Froominsch in mien Öller to Hülp un wies mi de Padd dör dat Labyrinth van Hannowers Binnerennen. See beliekteeken mi, wor ikk utstiegen muß un dat jüüst dor een Afteek wee un dat ikk de Afteeker man froagen schull — dat wee een heel nümigen un wüür mi säker furrs wiiderhelpen.
Disse Hülp hett mi hulpen, wiel de benöömte Afteeker nich dorup kääken hett ov ikk wat bi hüm koopen wull ov eenfach blods sien Weetenshülp bruks.

Fief Minüten loater un fief Minüten vöör de Tied wee ikk denn dor, wor ikk hen muß.

Retuur noa d' Boahnhoff hevv ikk denn keen Hülp mehr brukt. Wäär up d' Boahnhoff ankoamen har ikk dat Glükk, dat dree Minüten loater een Toch noa Ollnbörch gung. Ok van d' Perron elben. In disse dree Minüten muß ikk mi ok noch entscheeden, ov ikk tein Euro tobetoalen wull or leever annerdhalf Stünnens up de näächste Aarmlüüverbinnung wachten wull. Ikk har mi näämich mörgens up een Normoalfoahrkoart fastlächt.

De näängzich Minüten tööven wee mi noa disse Mörgen denn doch toveel un ikk enter de ICE — ovwoll ikk in disse Momang de 10 € Togeld all son bietji achteran blaaren de. Ikk hevv mi denn flink wäär inkräägen un dorcht, wäch is wäch, un moal mit een Intercity dör de Welt to suusen is doch ok wat.

Tüschen Wulmstörf un Nienbörch keem denn ok verrafftich een Koartenknipser langs de Riegen. As ikk dat vertroode: "Noch jemand zugestiegen" hörde, hull ikk hüm mien Normoalfoahrschien hen, greep in mien Knipke un wull de Toschlach betoalen. Un wat sächt dor de frünnelke Iisenboahner mit een waarmed Lüchten üm de Oogen: "Dat loat man sitten", un gung wiider noa de näächste Foahrgast üm dor to knipsen.

Dit lüütji Teeken van een Minschke in Boahnuniförm hett mi de Gloven an de Minscheit — de ikk in Hannowers Wööstland all hoast verlorn glöövt har — wäär trüchbrocht.


11.4.2010


na baven