Dei ESA-Sünnenkieker

van Ludgerd Lüske


Instrumente Deil 1
Instrumente Deil 2
Instrumente Deil 3
Instrumente Deil 4

Dei ESA-Sünnenkieker startede an'n 10. Februar üm 05:03 Uhr MEZ up eine Atlas V 411 Rakete van Cape Canaveral, Florida. Bi dit Ünnernähmen werd dei Sünne ut eine neie Sicht studeiert.


ESA-Sünnenkieker. Klick up tau'n Vergröttern! Bild-Daoten: ESA-Multimedia

Dei ESA-Sünnenkieker schall grote Fraogen in dei Sünnen-System-Wätenschkup bewarken. Man will verstaohn, wo use Stern dei weust grote Plasmablaose upbawt un stüert, dei üm dat heele Sünnensystem ümmetau ligg un up dei Planeten binnen wirket. Veier wichtige Saoken will man ünnerseuken:


Up dei Eern süht man dei Sünnen-Korona blots bi eine totaole Sünnendüsternis, wenn dei Maond dei Sünne affdecht. So süht man wo wiet sick dei Buten-Atmosphäre in den Weltruum recket. Dit Kompositbild wiest dei Düsternis van'n Juli 2019. Klick up tau'n Vergröttern! Bild-Daoten: ESA-Multimedia

1. Dei Sünnenwind un dat Magnetfeld van dei Korona


Dei Fleigbaohnen van den ESA-Sünnenkieker dör use Sünnensystem van 2020 bit 2030. Klick up tau'n Vergröttern! Bild-Daoten: ESA Multimedia

Dei Sünnenwind is ein konstant fleiten Strom van elektrischk uplaoden Deilkes, dei dei Sünne in aale Ruum-Richtungen utstraohlt. Mangers stammt disse Deilkes ut dei Sünnen-Korona un mangers ut dei Gägend van dei Photosphäre, dei sichtbore Sünnen-Bäöwersiete. Dei Deilkes fleigt mit Geschwinnigkeiten tüschken 300 un 800 Kilometer in dei Sekunne. Man wo dat Beschleunigungs-Wark funktioneiert, weit man nich. Et gaiht wisse van dat Magnetfeld ut, dat et in dei Korona giff, wobi et ein Raodel giff:
Nümms weit, wo dit Magnetfeld nau upbawt werd. Dei Sünnenkieker schall ünnerseuken, wat den Sünnenwind andriff un wor dat Korona-Magnetfeld herkummp.


ESA-Sünnenkieker kiekt up dei Sünn. Klick up tau'n Vergröttern! Bild-Daoten: ESA Multimedia

Dei Sünnenkieker werd dei Physik ünnerseuken, dei dat Plasma an dei Sünnen-Bäöwersiete mit dat Upwarmen un Beschleunigen van den Sünnenwind in dei Korona verbinnen dait. Dat dait dei, wenn dei Apparaot sick bi dei engen Dörgänge orig langsaom vör dei Sünnen-Bäöwersiete bewäget. So kann man dei sick ännern Eigenschkuppen van den Sünnenwind mäten un mit dei sick ännern Eigenschkuppen van dei dorünner liggen Laoge verglieken. Dei Sünnenkieker werd uck orig nau mäten, worut dei Sünnenwind binnen van dei Eerdümloop-Baohn bestaiht. So kann man den Wind an sienen Ursprungspunkt verstaohn, wenn sick dorbi noch nicks an verännert hätt un dei Wind noch nich dör dat Sünnensystem wegwaiht is.
Mit disse Daoten will man dei verschiedenen Konkurrenz-Theorien äöwer dat Entstaohn van den Sünnenwind ünnerseuken.

2. Schlaggoortig upträen Sünnen-Aktionen un dei Wirkungen

Transienten sünd schlaggoortig upträen Sünnen-Aktionen an dei Sünnen-Bäöwersiete. Dei loopet dör dei Korona un mangers nao buten tau in den Sünnenwind. Dortau hört explosive Aktionen, dei Fackeln, koronaolet Massen-Utschmieten, eruptive Kräfte un Schockwellen. Aale disse Aktionen maoket dat Weltruum-Weer, wobi dei up dat Verhollen van den Sünnenwind wirket.
So naohe an dei Sünne krigg man eine Naohupnaohme van dei Sünnen-Aktionen mit dei Wirkung up dat Plasma, dat nao buten flütt un dei Heliosphäre versorget.

3. Sünnen-Eruptionen mit ehre energetischken Deilkes


Kombi-Bild: Sünnenkieker vör dei aktive Sünne. Klick up tau'n Vergröttern! Bild-Daten: NASA-Havard-Multimedia, ESA-Bildbestand

Dei Sünne is dei leistungsstarkste Deilkendriewer in dat Sünnensystem. Dei sendet staodig "Deilkenstürme" bold mit Lecht-Geschwinnigkeit. Disse käönt in dei Schutzlaogen van dat Eerdmagnetfeld un dei Eerdatmosphäre ringaohn un sogor an dei Bäöwersiete van dei Eern faotet wern.

Solarenergetischke Deilkenaktionen sünd eine extreme Oort van dat Weltruum-Weer un käönt dei Weltruumhardware orig belasten un dei Funkkommunikation stören. Denn mutt man den geschäftlicken Flugverkehr üm dei Polregionen, wor dei energiedrägen Deilkes licht in use Atmosphäre ringaohn käönt, ümmetau leiten. Aale Instrumente van den Sünnenkieker helpet bi dat Upspeuern van solare energetischke Deilken-Aktionen. Dör dat direkte Ünnerseuken van dei Deilkes un dör dat Mäten un dör dei Biller mit verschiedene Wellenlängten van dei Stäen, wor dei herkaomt, werd Dei Sünnenkieker eine "Grundwohrheit" bringen. Dei kann man denn mit dei Theorien verglieken.

4. Upbau van dat Sünnen-Magnetfeld

Dat Sünnen-Magnetfeld is dei Ursaoke för aale Sünnen-Aktivitäten, dei wi seiht. Et driff den 11-jöhrigen Sünnenplacken-Zyklus an un stüert dat Verhollen van dei Sünnen-Atmosphäre. Grote Studien wiest väl äöwer dei Natur van dat wietloopen Sünnen-Magnetfeld, wenn et frei van dei Sünnen-Binnensiete is. Man einkelne Saoken äöwer dat Entstaohn in dei Sünnen-Binnensiete - den soneumten "Solardynamo" - verstaiht man noch nich.


Upbau van dei Sünne. Klick up tau'n Vergröttern! Bild-Daoten: ESA-Multimedia

Dei Theorie sägg, dat dat Sünnen-Magnetfeld in eine Sünnen-Region entstaiht, dei man Tachocline neumt. Dit is eine Laoge tüschken dei Straohlungs-Laoge un dei Grenze van dei Konvektions-Laoge, wor sick dei Eigenschkuppen van dei SünnenRotation weust ännert. Dat giff grote Scherkräfte in dat Plasma. Computermodelle düdet dit an: Ein Fleiten van Solarplasma ut dei Äquator-Regionen van dei Sünnen-Bäöwersiete nao dei Pole hen fägt dei uteinannerfallen Magnetfelder in dei Sünnenplacken un annere aktive Regionen besiete. An dei Pole fallt disse Magnetfelder in dei Sünne trügge. Dör dat Bewägen van dat Plasma an dei Tachocline werd dei Magnetfelder wedder upbawet. Van dor ut stiegt dei trügge an dei Bäöwersiete un maokt neie Sünnenplacken un aktive Regionen van einen naokaomen Sünnenzyklus.

Dei Sünnenkieker mätt dei verschidenen Strömungen, dei dei Magnetfelder äöwer dei Sünnen-Bäöwersiete driewt. So krigg man wichtige Daoten, womit man dei Modelle verglieken kann.

Originaol-Artikel: ESA-Bericht-PDF
SO-Platt: Ludgerd Lüske
5.3.2020


na baven