Männig Vågel kümmt ümmer wedder in Wäder- un Buernrägeln, in Rådels un in'n Lüüdschnack vör. Œwer son'n Vågel ward väl ökelt un allerlei Spökenkråm vertellt — un dat gifft anner Vågels, œwer wecker dat nich väl tau vermellen gifft. Nähmen wi blot den Kuckuck un dei Grasmügg.

Dei Grasmüggen sünd ein Familie von stimmgewaltige lütte Sänger, tau dei ok dei Fitis un dei Schilfrohrsänger höört. Meist all in Düütschland heimische Aarten sünd Treckelvågels un œwerwintern in Afrika.

"Deit dei Grasmügg flietig singen, will sei uns dat Vörjohr bringen." Dat is allens, wat dissen lütten Vågel nåsecht ward — ein Vågel, dei nie nich dorœwer kreigen deit, dat dei Kuckuck sien Eier in ehr Nest lecht un sei ok von ehr utsitten lött. Dorbi löppt dei Grasmügg sogor Gefohr, dat dei lütte Kuckuck, wenn hei bäten ranwussen is, sien Grasmüggengeschwister ut't Nest stöten deit.

Ok dei opwussen Kuckucken sünd ein liederliche Bande. Dei Kuckuck is ein Toochvågel, œwer dei Geslechter wannern separat. Dei Kierls kåmen as ierste ut Nuurdafrika torüch — dei iersten bi uns in Nuurddüütschland nu in'n Märzmånd — un drieven sik in lütte Swarms rümmer. Wenn dei Wieverslüüd denn dortaukåmen, is dor ein Reesenkrakkeel un Bohei. Dei Kuckucke pååren sik mit weckern sei wüllt, dat gifft keine truen Pååre ünner Kuckucke. Denn kümmt dei grote Bedruch mit dei Ei-Aflååch in frömde Nester. Na, un wat dei Jungvågels daun, dat is ja bekannt: Sei meuchelt ehr Adoptivgeswister. — Parasiten un Bedreger: Alltohoop wirklich ein liederliche Bande, dei nüms nich tau'n Vörbild deinen kann, ok uns Minschen nich — un wi hemm ja wohraftig ok kein reine West. Wiern wi mehr so as dei Grasmügg, dat wier viellicht bäter.

Dei Grasmügg will dat nich op sik sitten låten!

Œwer wat ward nich allens den Kuckucksgesang nåsecht?
Dei einen seggen: "Kuckucksgesang is kein Harfenklang", anner denken: "Wi willen dorbi bliewen as dei Kuckuck bi sienen Gesang" un noch anner willen weiten, dat "Kuckuck un Nachtigall wull tau ein Tiet, œwer nie nich datsülwig Leed singen". Dat dei Kuckuck so as dei Kiwitt sienen eigen Nåmen raupen kann, ward em as Dummheit un Fuulheit utlecht, denn "Dei Kuckuck röppt sienen Nåmen, wiel hei nicks anners lihrnt hett" un "Raupen deit hei doch twüschen März un April, süss is man dei Kuckuck still."

Wat dei Johrestieden angeiht, so ward em ok so allerlei nåsecht. So heit dat in'n Volksmund: "Ein Lewark, dei singt, noch keinen Sommer bringt, doch raupen Kuckuck un Nachtigall, denn ward dat Sommer œwerall", "Dei Kuckuck schriet nich ihrer, bet dei Håwer gräun is" un "Wenn dei Buer dei Hocken upsett, denn verschwiecht dei Kuckuck sienen Nåmen". Is dat Heu ünner Dack un Fack un dei Kuckuck hürt tau raupen up, wenn dei Wäsbom föllt, denn kåmen gaude Tieden; röppt hei hengägen noch tau Johanni, denn ståhn düre Tieden in't Hus.

Düre Tieden? Kannst vellicht an dei exakte Tied,
wenn hei singt, dei naue Inflaschoonsrate aflesen?

Dei Kuckuck kann sik wat dorup inbillen, dat hei sogor inne Bibel näumt ward. Dat kann dei Grasmügg wull nich von sik seggen. In't föfte Bauk Moses, Kapiddel 14 is tau läsen, wecker Dierten dei Minsch nich äten sall, un in'n Vers 15 ward dei Kuckuck as Vågel näben den Strauß, dei Nachtul un den Hawk (Sperber) uptellt. Un Bibeldüder willen weiten, dat inne 1. Könige, K. 5, V. 3. dei Kuckuck ok tau dat Fedderveih hürt, dat König Salomon nich anrööcht hett.

Dei Kuckucksraup sall œwer ok Glück bringen. In't Vörjohr stecken sik väle Minschen, wo ümmer sei sünd, bäten Geld inne Tasch, denn blot wenn man bi'n iersten Kuckucksschrie Geld inne Tasch hett, geiht einen dat œwer't Johr nich ut. Junge Mäten tellen, wuroft dei Kuckuck Kuckuck schriecht, denn soväl Johren mœten's noch täuben, bet's ünner dei Huf kåmen. Olle Lüüd hengägen tellen mit den Kuckucksraup ehr Johren, dei noch nåblieben; un licht einer up't Letzt, denn ward secht: "Hei orrer sei ward den Kuckuck nich mihr raupen hürn".

Dei schuge Kuckuck sall ok 'n Kumpan von 'n Düwel sien un so sall dat Gägenden gäben, wo dei Kuckuck för den Düwel hollen ward. "Taun Kuckuck mit di" will nicks anners heiten as "Taun Düwel mit di!" Un dei Sinn von disse Rädensorten ward klor, wenn man den Kuckuck gägen den Düwel utschuddern deit: "Dor is dei Kuckuck los" orrer "Hei un dei Wohrheit kieken sik an as Kuckuck un Sœbenstiern, di sall dei Kuckuck hålen."

Œwer nich nauch dormit: Dei Minsch sülben ward tau'n Kuckuck måkt. Vertellt einer ümmer un ümmer wedder datsülwig Tüch, denn is dat nicks wieder as sien "oller Kuckucksgesang". 'N Tollpatsch ünner plietsche Kollegen is "dei Kuckuck ünner Nachtigallen", will œwer einer sik nich ümmer sülben låben, denn ward von em secht, dat hei "nich dei Kuckuck sien will, dei ümmer blot sienen Nåmen röppt". Is einern allens ganz egål, denn ward secht, dat "hei sik den Kuckck üm wat scheren deit"; un drifft hei dat tau dull, denn mœt 'n mål "den Kuckuck dat Singen lihrn". Einen Minschen, dei kein grote Lust hett, wat sülben tau daun, ward nåsecht, dat hei "as 'n Kuckuck sien Eier in frömde Nester leggen" deit. Dat "Kuckucksei" hengägen is 'n Kind, dat 'n Vadder ünnerjubelt ward, dei dat nie nich sülben inne Welt sett hett.

In'n Gnatz œwer all dei Frågerie von ehr Kinner secht 'n Mudder schon mål "Dat weit dei Kuckuck", un wenn's sik nich ornlich bedanken kœnen, heit dat "Wat büst du blot för 'n undankborer Kuckuck".

Dei Kuckuck kümmt all 1775 bi Matthias Claudius in't "Rheinweinlied" un as Guckguck inne Husmärken vonne Bräuder Grimm vör. Dei Kinner singen — sünnerlich nu in'n Lent — von den "Kuckuck un den Äsel", "Kuckuck, Kuckuck röppt't ut den Holt" un anner Lieder mit un von'n Kuckuck.

Dor wunnert dat ok nich mihr, dat dat schier kein Enn' nähmen will, wenn man ierst œwer dissen griesen Vågel mit den langen Schnåbel in't Vertellen kümmt.
Mi föllt dor noch dei Kuckuck in, den dei Gerichtsvolltrecker up pfännt Såken kläwt, dei Wandklock mit'n Kuckucksraup ut'n Schwattwald, dei Kuckucksblaum up'e Wisch un dei Kuckucksspiech as Nest von Zikadenlarven anne Stängel von't Wischenschumkrut.

Mit soväl Kuckuck gåh mi doch taun Kuckuck!