Dornen un Dießeln

vun Anke Nissen
Biblische Planten

Brennetteln

In de Bibel warrt oft vun "Dornen un Dießeln" schreven. Orrer beter mütt ik wohl seggen, in de Bibel warrt oft vun Dornen, Dießeln un Netteln schreven.
Dat hannelt sik dorbi üm en ganz besünner Plantengrupp, üm wehrhaft Planten. Disse Planten hebbt Stacheln, Dornen, Nesselgifte orrer anners wat, dat se sik wehren köönt, dat se as Bispill nich upfreten warrt.

Disse dornig Planten warrt vun uns Minschen nich richtig geern sehn, dorbi sünd se oft hübsch antokieken. Aver för Lüüd mit'n Goorn orrer för Kornbuurn sünd se en Un-Kruut. Dießeln wasst snell. Korn aver mütt keimen un wasst langsam. In de Twischentiet hebbt sik de Dießeln breet maakt un dat Korn kann sik nich entwickeln. Un för de Buurn, de Veeh hebbt — Köh orrer Schaap —, sünd dornig Planten ok nich to bruken, sünd se total unnütt, denn dat Veeh fritt de dornig Planten nich.

De Bibel seggt in'n Breef an de Hebräer 6, 7+8:

"Denn de Eerd, de den Regen drinkt, de oft över se kümmt, un de nützlich Kruut driggt för de, de se bearbeiten deit, de kriggt Segen vun Gott.
De Eerd aver, de Dornen un Dießeln driggt, de is nich to bruken, de is wert, dat man se verbrennt."

Brennettel

Vun Dornen un Dießeln warrt al in de Urgeschicht, bi'n 1. Mose 3,18 schreven. Gottvadder is böös mit Adam, wiel he up Eva höört un vun den Appel afbeten hett. He schimpt un seggt to Adam:

"Mit groot Möh sallst du di vun'n Acker ernähren dien Leven lang, Dornen un Dießeln sall he di drägen, de Acker..."

Ok in Zephanja 2,9 schimpt en bitterböös "Herr Zebaoth". He will, dat de Kinner vun Ammon warrn süllt as de Netteln, as en Soltgruuv, as de Wööst.

Brennetteln

Bi Jesaja 5,6 is dat wohl mehr een, de bannig enttäuscht is. He hett sienen Wienbarg so goot versorgt, so goot heegt un pleegt, man de Wienbarg hett slechte Druven bröcht. Nu schimpt he:

"Ik will em (den Wienbarg) wööst liggen laten, dat he nich besneden noch hackt warrt, sünnern Dießeln un Dornen dor up wassen doot, un ik will de Wulken den Befehl geven, dat se dor nich up regen süllt."

Beten versöhnlicher höört sik en Vers vun. Jesaja 55,13 an:

"Statt Dornen warrt Zypressen wassen
un Myrten statt Dießeln..."

Dießeln up Fehmarn

Goot toreden deit Gottvadder enen Minschen bi Hesekiel 2,6:

"Du aver, Minschensöhn, heff keen Bang nich vör de Lüüd, heff keen Bang vör ehre Wöör! Wenn ok Dornen üm di rüm sünd un du up Skorpione sitten deist, heff keen Bang vör ehre Wöör..."

In Jesaja 34, 1-17 warrt beschreven, wo dat utsehg in Edom, nadem dor Gericht hollen weer. In Vers 13 heet dat:

"An sien Palasten ranken Dornen hooch, in de Borgen, in de Festungen wassen Netteln un Dießeln. Dat warrt en Platz, wo de Schakale wahnt, de Straußen-Vagels warrt sik dor dal laten."

Gideon, de Söhn vun enen Buurn, is vun Gottvadder to'n "Richter" maakt worrn, to'n Kämpfer för de Rechte vun dat Volk Israel. Dormals weer Israel vun siene Navers ünnerdrückt, daldükert. Gegen disse Daldüker is Gideon in'n Krieg trocken. Ünnerwegens hett he Lüüd, de an'n Weg wahnt, üm Broot fraagt för sik un siene Krieger. Se geven em aver nix. Dor is he füünsch worrn un schimpt (Book vun de Richter 8,7):

"Also, wenn de Herr dat maakt, dat Sebach un Zalmunna in miene Hand fallt, denn warr ik juuch Fleesch mit Dornen ut de Wööst un mit Stacheln tweihauen!"

Wehrhaftig Planten köönt ok ganz schöön utsehn: de Kugeldießel

Un ok in't Book vun de Richter 8,16 findt wi:

"Un he nehm de Böversten ut de Stadt un Dornen ut de Wööst un ut de Hecken un leet dat de Lüüd ut Sukkoth föhlen!"

Dornig Planten orrer Planten mit Stacheln gifft dat würklich vele. Wat för Planten nu aver meent sünd in de verschieden Bibel-Stellen, wenn vun Dornen un Dießeln snackt warrt, dat kann wohl nüms genau seggen, ik tominnst nich. Bi Matthäus as Bispill steiht dat Glieknis vun'n Sämann. Sien Saat is nich blots up fruchtbor Feld fullen, sünnern ok up Fels, Weeg un ünner Dornen. Man wat för dornig Planten dat nu west sünd, mank de sien Saat fullen is, wokeen kann't weten? Natüürlich mütt dat en dornig Plant west sien, de to dormalig Tiet in dat Land dor wassen dee. Ik denk dor as Bispill an de "Spanisch Golddießel" (Scolymus hispanicus), en hübsche gele Dießel-Bloom. Matthäus 13, 7:

"...Un noch wat anneres füll mank de Dießeln; aver as de Dießeln hoochkämen, dor müss dat sticken" (na Johannes Jessen).

Dießel

Wiel dit Bibelwort in en Glieknis vörkümmt, will dat villicht seggen, dat Gotts Wort ok nich jümmers up fruchtbor Boden fallt, nich jümmers de Tohörers övertüügt, also upgeiht.

Matthäus warnt vör falsche Propheten. Se kaamt in'n Schaapsfell, man innen binnen sünd se en rieten Wulf. In Matthäus 7, 16 heet dat denn:

"An ehre Früchte süllt ji se kennen. Kann een denn Druven lesen vun de Dornen orrer Fiegen vun de Dießeln? Also en goden, gesunnen Boom bringt gode Früchte, man en fuuln Boom bringt keen goden Früchte..."

Brennettel

In Hiob 31,39+40 heff ik leest:

"...heff ik siene Früchte eten, ahn to betahlen un dat Leven vun de Buurslüüd suur maakt: so müch up mien Feld Dießeln wassen för Weten un Dornen för Gassen (Gerste)."

Sprüche 26,9:

"En Wort in den Mund vun enen Narren
is as en Dornen-Telgen, de en Besapenen in de Hannen piekt."

En lütt beten wat Nettes över uns dornig Planten heff ik in't Hohge Leed vun de Leevde 2,1+2 funnen:

"Ik bün as en Bloom up de Wischen vun Scharon. Ene Lilie mank Dießeln, so is miene Fründin mank de Deerns."

Ik denk, nu heff ik noog Bispille geven för "Dornen un Dießeln" in de Bibel.

Kugeldießel

Ik denk ok, dat jeedeen insüht, dat Dornen un Dießeln un Netteln in enen Bibelgoorn rin höört. Un ik heff se dor ok funnen. Wat för ene Ort Dießel orrer wat för ene Ort Nettel, dat's egal. Ik heff as Bispill in den Barther Bibelgoorn uns runde Kugeldießel — de een hier bi uns ganz oft in de Blomengoorns sehen kann — funnen. Ok de "grote Brennnettel" (Ertica dioica) heff ik dor entdeckt un de Römisch Brennnettel un ok de Spanische Golddießel. Un wenn ik länger söcht harr, weern mi bestimmt noch mehr ünnerkamen.