Dat Seuken nao dat Higgs-Boson un dat Herkaomen van dei Masse, Deil 7:
Nobelpries för den Higgs-Mechanismus!

Platt van Ludgerd Lüske


Äöver den LHC
Nao Deil 1
Nao Deil 2
Nao Deil 3
Nao Deil 4
Nao Deil 5
Nao Deil 6

Kibble, Guralnik, Hagen, Englert und Brout; Higgs was bi disse Upnaohme nicht dor

Dei Higgs-Mechaonismus (nao Peter Higgs neumt, aower uck Englert-Brout-Higgs-Guralnik-Hagen-Kibble-Mechaonismus neumt) kann beschrieben, wo dei grundleggen Eigenschkup "Masse" bi dei Elementordeilkes taustanne kummp. As ein wichtiget Deil in dat Standardmodell tau dei Physik van dei Elementordeilkes verklort disse Mechaonismus, worümme wisse Uttuschdeilkes (dei "Iekbosonen" van dat schwacke Wesselwarken) nich dei Masse Null häbbet. Dornao krieget dei ehre Masse dör ein Wesselwarken mit dat so neumte Higgs-Feld, dat in dat heele Universum äöwerall vörkummp. Uck dei Massen van van aale annern (massedrägen) Elementordeilkes, dei Elektronen un Quarks, werd hierbi dör dat Wesslewarken mit dat Higgs-Feld verklort.


Peter Higgs. Foto Gert-Martin Greuel/Wikimedia Commons

Mit dissen Ansatz krigg man dat hen, dat schwacke un dat elektromagnetischke Wesselwarken as twei unnerscheidlick starke Ansichten van ein einziget grundleggen elektroschwacket Wesselwarken tau düden. Dat is ein'n van dei wichtigsten Deile tau'n Upstellen van dat Standardmodell.

Wenn man dat Higgs-Feld uck nich mäten kann, so mutt bi sien Vörkaomen noch ein Elementordeilken upträen, dat "Higgs-Boson".


François Englert. Foto Pnicolet/Wikimedia Commons

Dit is dat einzigste Deilken van dat Standardmodell, dat man noch nicht faste naowiesen kunn. Aower et giff väle Wiesteiken dorför, dat dat in'n Juli 2012 van dat Europäischke Karnforschkungszentrum CERN vörwieste Deilken ein Higgs-Boson is. Dei Mechanismus wörd 1964 nich blots van Peter Higgs, sünners uck van twei Forschkerkrings funnen: van François Englert un Robert Brout an dei Université Libre de Bruxelles (sogor noch wat eiher afgäben) un uck van T. W. B. Kibble, Carl R. Hagen un Gerald Guralnik an dat Imperial College. Peter Higgs was aower dei eierste, dei uck dat Vörkaomen van ein neiet Deilken vörutsä, worümme et don nao üm neumt wörd.

An den 08. Oktober 2013 wörd François Englert un Peter Higgs för dat Upstellen van den Higgs-Mechanismus dei Nobelpries för Physik tauspraoken.


Klick up tau'n Vergröttern! Bild: LL


Originaolartikel hier
9.10.2013


na baven