Niedersächsische Osterkantate

vun Konrad Tegtmeier

Düsse Kantate in Kalenberger Platt woor an'n 21.4.1957 mit Musik vun Klaus Hashagen in'n NDR opföhrt. En Vörwoort op Hoochdüütsch hett dorto Hugo Bartes verfaat. Wi dankt den NDR för den Verlööf, ok dat Vörwoort to wiesen, un för ehr Ünnerstütten. — Dat Schallarchiv vun'n NDR hett de Opföhren noch.


I. OSTERNACHT


 
 

1.) INSTRUMENTE (Vorspiel)

 
  2.) CHOR:

Lange was dei Winternacht.
Deipe was dei Snee.
Lange, bange Winternacht,
sei is nu vorbee.

Duister was dei Winternacht.
Alle Not was grot.

Freuhjahr, Freujahr kümmt mi Macht.
Balle giwt dat Brot.

Alle use Not vergeiht
as dei leste Snee.
Sommerdag, denn werd emaiht,
un wee sünd dabee!

 

  3.) Bariton-Solo:

Wat weit eck denn? Wat is denn wahr?
Geiht alles füdder, Jahr for Jahr,
un sin eck dat ook ganz gewiss,
datt alle Saat lebennig is?

Wer is dei Stimme, dei da röppt
un wecket, wat sau deipe slöppt?
Wer sticket meck dat Füer an,
wer lüchtet, datt eck seihen kann?

Wer is dei Lucht, dei seck erbarmet,
dat Füer, dat meck röppt un warmet?
Eck weit, eck weit, datt nix vergeiht:
wat slöppt, werd munter, un dat löppt
as Wunnerwater, dat nich steiht
un jümmer flütt un füdder geiht!

 

  4.) REZITATION (Männerstimme):

Wer Osterwater halen will,
dei halt dat heimlich und geiht still
un schöppet dat sau as dat flütt,
süs is dat Water nix mehr nütt.

(Instr.-Zwischenspiel)

Dei beste Teed is Middernacht:
bloss leese, jümmer mi Bedacht!
Un küren drawwen nich dabee,
süs is dat Wunnerwark vorbee.

(Instr.-Zwischenspiel)

Wer Osterwater halen will,
geiht nachts un geiht mucksmusestill.

 

 

5.) FRAUENCHOR (summt während des folgenden Parts)

 

  MÄNNERCHOR:

Maikens, wollt jee Water halen,
Osterwater inner Nacht?
Water halt en doch vieel later,
hebbet jee dat nich bedacht?

Is dei Nacht nich wunnerbar?
Is dei Emmer nich tau swar?

Is jück nachts denn gar nich bange?
Jue Wegg, dei duert lange!

Settet leiwer ierst emal
düsse swaren Emmers dal!
Latet üsch dei Dracht mal büren!
Kann denne garnein Maike küren?
Keeket jück doch bloss mal umme:
stille is dei Nacht un stumme!
Wat seggst du? — Wer is da? —
Du seggst nix? — Dat seggt wee ja!

 

  FRAUENCHOR:

Ha-ha-ha-! — Ha-ha-ha!
Wahrt jück! Kümmt üsch wer tau nah,
sitt hei gleek as natte Katte
plitschenatt in'n Waterfatte!
Bloss wer steewe sweegen kann,
kümmt ook heil tau Huse an!
Ha-ha-ha! — Ha-ha-ha-!
Wee sünd alle wedder da!

 


II. OSTERMORGEN


  6.) CHOR:

Oculi, Lätare,
sei kumet alle Jahre,
Judica, Palmarum,
ei warum, ei darum
Cantate, Jubilate!
Dei Ostern, dei Ostern,
dei sünd getze da,
Jubilate — Hallelujah!
Resurrexit dominus
qui pro nobis omnibus
an dat Krüze is eslan,
umme wedder uptaustahn!
Oculi, Lätare,
sei kumet alle Jahre,
Dei Ostern, dei Ostern,
dai sünd getze da,
Cantate, Jubilate, Hallelujah!

 

  SOPRANSOLO:

Christ, dei is uppestahn,
dat sünd wee gewiss,
hei is in Boom, in Blatt un Halm,
weil hei lebennig is!

 

  CHOR:

Christ, dei is uppestahn,
dei Saat, dei Saat is uppegahn!

 

  REZITATION (Männerstimme):

Herr Gott, eck sin woll blind ewest!
Nu maket meck dat Osterfest
dei Oogen up, dat Harte weet:
dei Welt, sei greunt all weet un seet!
O scheune Welt, o groote Lust,
un eck, eck hebbe nich ewusst,
datt einmal ook dei Nacht vergeiht
un achtern Barg dei Sunne steiht!
Eck hebbe deip in meener Bost
dän Stein bloss jümmer wältern mosst,
dän Stein, dei üsch dän Wegg verstellt,
dän Stein, dei meck von Harten fällt!
Dat werd all Dag, dat werd all helle,
dei Sunne steiht in'n Osterfelle!
Ave! Sei is wedder da,
ave ook, Fru Ostera!
Dat Osterlicht, dat lüchtet klar,
ave, mundi luminar!

 

  CHOR (wiederholt):

Christ, dei is uppestahn,
dei Saat, dei Saat is uppegahn!

 


III. DAT EIERSEUKEN


  7.) REZITATION (Männerstimme):

Klocke twölf? Dat is sau weet:
Ran an'n Disch! Middagsteed!
Vader deilt dän Osterbra'en,
brutzebruun un woll gera'en;
Mudder bringet dat ierste Greun:
Keek, Rabüntjen, smecket scheun!
"An dän ganzen Osterfeste
is dat Äten doch dat beste",
seggt dei Knecht un ett nich slecht.
"Stimmet, stimmet ganz genau",
seggt dei Jung' un langet tau.
Un dei Panzen, musestille,
smacket bloss un ätet hille! (Pause )
"Vader, mosst du denne smeuken?
Wollt wee nich ierst Eier seuken?
Staht wee getze up von'n Dische?
Eier smecket bloss ganz frische!
Use Naber is all lange
mit dei Seukeree tau Gange!"
"Meinste? Na, denn forsche ran:
fanget man in'n Garen an!
Doch weihe, wer seck unnersteiht
un meck up dei Rabatten geiht!"

 

 
  8.) KINNERCHOR:

Da sitt noch wat, da sitt noch wat,
da sitt, da sitt, da sitt noch wat,
Haas, Haas, Haas!
Hest'en Hasen loopen seihn?
Junge, Jung', wat kann dei neihn!
Näi, sau hille un sau gaud
löppt doch bloss en Hasenfaut!
Ober Stock un ober Stein,
Hasenfaut un Hasenbein!
Da sitt noch wat, da sitt noch wat,
Haas, Haas, Haas!

Da liggt noch wat, da liggt noch wat,
da liggt, da liggt, da liggt noch wat,
Haas, Haas, Haas!
Legget Hasen upperstund
denne alle Eier bunt?
Keeke mal, dat vulle Nest,
fleedig is dei Hase west,
rot un blau un gäl un witt,
kumm, eck weit, wo noch wat sitt!
Da sitt noch wat, da sitt noch wat,
Haas, Hass, Haas!

Da steiht noch wat, da steiht noch wat,
da steiht, da steiht, da steiht noch wat,
Haas, Haas, Haas!
Achtern Busche luert wat,
Häseken, meck duer't dat!
Sühste woll dän Jäger stahn,
kannste bloss 'en Haken slan!
Piff, paff, puff, un ut dei Droom,
Häseken sleit Purzelboom!

Da löppt nix mehr, da löppt nix mehr,
Haas is doot!

 

  SOPRAN-SOLO:

Flevit lepus parvulus
magnis clamans vocibus:
"Segget bloss 'mal, Lüe seggt,
wecke Hase Eier leggt!

Ach, eck armet Häseken,
kreege gleek dei Gräseken,
weil eck Eier leggen sall
as dat Hauhn in'n Heuhnerstall!"

 

  KINDERCHOR :

Haas, Haas, Haas!

 

  9.) CHOR:

Dat reuget seck in Busch un Holt,
dei Sunne hat all Kraft,
dei Wisch, dat Feld, dei ganze Welt,
dei farwet seck in Greun un Gold
un staht all vull in Saft.
Wer getze noch been Ooben sitt
un nix as klogen deit,
is steef un oolt, is klamm un koolt,
dei werd vorr Weihdag' kreedewitt,
wenn dat na buten geiht.

 

  BARITON-SOLO:

Runder von dat Kanapee!
Floret silva undique,
floret silva nobilis
wo dat getze Ostern is!

 

  CHOR:

Wee gaht up't Feld un in dei Wisch,
man frisch un nix as rut!

Dei Ackermann, dei Wackermann,
dei trecket seck dei Stiebel an
un geiht na seener Brut!

Dat reuget seck in Busch un Holt
un hat woll leiwe Not.
Dat Harte sleit, dei Stolt vergeiht
as Freuhjahrswind dän Snee verweiht,
un jümmer wasset Brot!

 

  10.) SOPRAN-SOLO:

Eck gah un stah in'n Freuhjahrswind,
wer weit, wat meck gescheiht.
Dei Wind, dei eilt un strakelt meck,
as würe eck seen Mudderkind,
dat in dei Frömde geiht.

 

  11.) REZITATION (Männerstimme):

Wat lüchtet frisch dat ut' er Wisch
sau gäl as Bodder uppen Disch?
Dei Backelchen, dei blaumet all,
un ut' en Busche uppen Wall,
da singet woll dei Nachtigall.
Un is dat nich dei Nachtigall,
dei da sau seute singet,
eck weit woll, wer meck halen sall
un wat dat Freuhjahr bringet.
Dei Wicheln staht sau greun un gold,
dei Zwutschen swanket hen un her.
Dei Saft geiht in dat Fleitjenholt.
Ach, Leiweste, kumm her!

 

  12.) SOPRAN-SOLO:

Tüdirrilüh, dei Lärke röppt,
Tüdirrilüh, man jümmer jüh!
Dei brune Acker liggt un slöppt,
dei Duwe rucket: Du, o Du!
Tüdirrilüh, Gurruh-Gurruh!
Man jümmer jüh, o Du — o Du!

Tüdirrilüh! — Gurruh — Gurruh!
Man jümmer jüh, o Du, o Du!
Eck gah un stah in'n Freuhjahrswind,
bet einer kümmt un alles nümmt!
In'n Rausenbusche uppen Wall,
da singet all dei Nachtigall!
Tüdirrilüh, dirridilüh,
man jümmer jüh!

  REZITATION (Männerstimme über Musik):

Dei roden Rausen uppen Wall
blaumet noch nich. Dei Nachtigall,
dei is noch weet, dei hat noch Teed!
Dei bruune Acker liggt un slöppt,
da is nein Vugel, dei all röppt.
Dei Rausenbusch, dei steiht noch kahl
un nackigt as en dreugen Pahl!

 

  13.) REZITATION (Frauenstimme):

Wat? Du sühst dei Rausen nich?
Bäh! — Du dumme Junge!
Sühste meene Rausen nich,
wees eck deck dei Tunge!

 

  14.) SOPRAN-SOLO:

Tüdirrilüh! Gurruh — Gurruh!
Man jümmer jüh! O Du, o Du!
Dei Duwe rucket, Du, o Du!
Dei Acker slöppt, dei Lärke röppt,
Tüdirrilüh, Gurruh, Gurruh!
Man jümmer jüh, o Du, o Du!

 

  BARITON-SOLO:

Dei Rausen blaumet owerall,
weit nich, wat da ut warden schall!

 

  SOPRAN-SOLO:

Eck gah un stah in'n Freuhjahrswind,
Gott low, da kümmt, dei alles nümmt!

  CHOR:

Dat reuget seck in Busch un Holt,
nein Harte hat noch Not.
Dei Wisch, dat Feld, dei ganze Welt —
bekränzet seck mi Greun un Gold
un brennet rausenrot!


IV. DAT OSTERFÜER


 
  15.) Rezitation (Männerstimme):

Dei Osterabend kümmt heran,
Wat flink is, wat seck reugen kann,
dei Groten un dei Panzen,
dei gaht na'n Osterdanzen!
Tauierst, da werd en Tusch eblasen.
Un denne, heste nich eseihn,
wat könnt dei Maikens seck bloss dreihn!
— Dei Panzen hüppet as dei Hasen!
Wer feste danzet, kümmt in Swäit,
ierst kriggt en Dost, denn Appeteet!
Na Hus, na Hus un annen Disch!
Wer smachtig is, dei is nich krüsch!
"An dän ganzen Osterfeste
is dat Äten doch dat beste",
seggt dei Knecht un ett nich slecht,
"Stimmet, stimmet ganz genau",
seggt dei Jung' un langet tau.
Use Panzen, musestille,
smacket bloss un ätet hille.
Is dat swaare Wark edan,
sall et gleek na'n Füer gahn!
Dei groten Jungens sünd all lange
mit Füerholt un Stroh taugange,
un jeder, dei bloss ichtens kann,
sliepet jümmer noch wat ran!

 

 
  16.) KINDERCHOR:

Wee sammelt for dat Osterfüer,
wer hat Holt?
Un is dat Holt ok noch sau düer,
her dat Holt!
Dei Bure jammert alle Jahr:
Eck hebbe nix, dat Holt is rar,
jee möttet mal na'n Kramer gahn,
dei het noch ole Kisten stahn,
da giwt dat alles, wat jee wollt:
dusend Klafter Holt!
Wee sammelt for dat Osterfüer,
wer hat Holt?
Un is dat Holt ok noch sau düer,
her dat Holt!
Da find't seck jümmerst düt un dat,
un is dat bloss dat Bodderfatt,
dat ole Fatt vull Fett un Teer,
dat langet üsch man hille her,
wee niehmet alles, wat jee wollt:
Hauptsak', dat is Holt!
Wee sammelt for dat Osterfüer,
wer hat Holt?
Un is dat Holt ok noch sau düer,
her dat Holt!
Na, Jungens, denne kumet her,
niehmt düsse Tunn'n mit Wogensmär,
dei stäket uppen langen Stock
un boben up dän Sägebock,
denn hebbt jee alles, wat jee wollt:
Osterfüerholt!

 

  17.) CHOR:

Alles, wat seck reugen kann,
sticket Osterfüer an!
Rundherum dat ganze Land
is vuller Füer un steiht in Brand!

 

  18.) FRAUENCHOR:

Dat brennt, dat brennt!
Kumet hille her un seiht,
wo hooge all dei Flamme sleit!
Dat brennt, dat brennt!

 

  SOPRAN-SOLO:

In use swarte Nacht
lüchtet dat mit aller Macht,
dei lange Winter is vergahn,
dat Licht, dat Licht is uppestahn!

 

  FRAUENCHOR:

Up allen Bargen
lüchtet dat rot,
brennet dei Füer
helle un grot!

 

  19.) CHOR:

Alles, wat seck reugen kann,
sticket Osterfüer an!
Rundherumme dat ganze Land
is vuller Füer un steiht in Brand!

 

  20.) BARITONSOLO:

Die Nacht, dei is frisch!
Eck sin koolt as en Fisch!
Un dat Füer, dat brennt,
un dat Füer, dat is warm —

Dei Nacht, dei is frisch,
bist du koolt as en Fisch,
kumm un kuschel deck warm,
Maike, in meenen Arm!

 

  FRAUENCHOR:

Up allen Bargen
lüchtet dat rot,
brennet dei Füer,
helle un grot!

 

  21.) CHOR:

Alles wat seck reugen kann,
sticket Osterfüer an!
Rundherumme dat ganze Land
is vuller Füer un steiht in Brand!

 

  22.) REZITATION (Männerstimme über Musik):

Dei Duisternis hat neine Macht,
daghelle is dei Osternacht!
Schatten huschet un Schatten gaht
ober dei Koppeln, ober dei Saat.
Rot is von Füer un swart dat Gesicht,
Bräuder, wee seiht jück,
wee wahret dat Licht!
Wee hoolt noch lange
dat Füer in'n Gange;
wo wee tauhope staht,
wo wee tauhope gaht,
steiht use leiwe Land
lichterloh, osterfroh
steiht dat in Brand!

 

  23.) CHOR: Alles wat seck reugen kann,
sticket Osterfüer an!
Rundherumme, in'n ganzen Land
brennt dei Füer, da lüchtet dei Brand!

12.4.2009


na baven