De Grönauer Kapell. Teknen vun Jürgen Hagen

Tungenreden un Plattsnacken

Andacht vun Pastor i.R. Reinhard Reetz an'n
2. Sünndag nah Trinitatis, 17. Juni 2012


 

 

De Leev schall dat Letzte und Höchste wesen, up dat ji dat afsehn hebbt und tostüürt. Und denn streevt na de geistlichen Gaven, besünners aver dorna, dat ji de Prophetengaav kriegt. Denn de, de en besünner Spraak spreken deit, de sprickt nich för Minschen, sünnern blots för Gott. Nüms versteiht em, he sprickt in`n Geist dat, wat keen Minsch begriepen kann. Wer aver as Prophet reden deit, de sprickt för Minschen und dat buut up, vermahnt und gifft Trost... Bröder und Süster, ji schüllt nich Kinner wesen in Saken, de de Vernunft angeiht, aver in lege Saken schulln ji Kinder blieven. In de Saken, bi de sik dat üm den Verstand hannelt, schüllt ji vullkamen wesen. In dat Gesetz steiht schreven: "In frömde Spraken un in frömde Lippen will ik to dit Volk reden, un ok so warrt se mi doch nich hören, seggt de Herr." So sünd de besünneren Spraken wull en Teken, aver nich för de, de dor glöven doot, sünnern för de, de nicht glöövt. Aver de Prophetenreed is nich för de, de nicht glöven doot, sünnern för de, de dor glöövt. Wenn nu de ganze Gemeen tohoop kümmt un se all tosamen in besünnere Spraken spreken doot un nu ganz eenfache Lüüd, de nich glöven doot, dorto kamt, warrtd se denn nich seggen: "Ji sünd verrückt!" Aver wenn se all as Propheten spreekt un denn en Minsch, de nicht glöven deit, orrer en ganz eenfache Mann sünst rinkümmt, denn helpt se em all dorto, dat he sik gründli besinnen deit un över sik kloor warrt, denn weet se ok ganz genau, wat se vun em to hollen hebbt, den kümmt ok dat an'n Dag, wat deep bi em in`t Hart sitten deit. Und so fallt he up den Knee und beedt Gott an und seggt ok frie herut, dat Gott ok würkli merrn mank juuch is.


Leeve Gemeend,

dat is all lang her, dor warrt in en Hamburger Haupt-Kark to besünnere charismatische Gottsdeensten inlaadt.

Ik weer niescheerig und bün dor mal mit Fründen henfohrt. De Kark weer picken vull, in de Gängen staht Rullstohls und Krankendrachts.


Digitalbild: Rudi Witzke

Bi dat Beden und Singen holen de Minschen ehr Arms in de Höchte und wedeln mit ehr Hannen. De to de Tiet noch lutherischen Pastor Kopfermann — later hett he en eegen Gemeen grünndt — spröök in lichte, indringliche Wies und de Tohörers antern mit Opstöhnen, mit "Amen" und "Halleluja!", so as een dat ok in de friekarklichen Gemeeden — bi de Pingstlers — beleven kunn. Denn sett de Orgel mit ätherisch suselnde Klänge in, de Gemeend full in mit Sümmen, dat güng över in Lallen, Süüfzen und Juchheien, Wordpulten (Wortfetzen) und Brabbelien, allens dörcheenanner, so as Klasters in de niemodsche Musik. De een ween, de anner kreeg en biester Lachen. Ik dach, ik bün in en Dullhuus. Dat keem mi allens ganz frömd vör. Ik föhl mi gar nich wohl und an leevsten wull ik mi gau verdrücken.

Ik heff mi fraagt: Schall dat würkli so togungen sien an dat erste Pingstfest in Jerusalem?

Dat, wat plattdüütsch mit "besünnere Spraak" und "frömde Spraken und frömde Lippen" översett warrt, dat nöömt wi ok "Glossolali" orrer dat "Tungenreden".
In den Pingstbericht heet dat ja:

"Se woorn all vull vun den Hilligen Geist und redten in en anner Sprak, as se de Geist dat ingeven dä."


Wegsöök. Digitalbild: Rudi Witzke

Ne, in de Pingstgeschicht, dor is en groot Ünnerscheed to dat, wat Paulus vun de Korinther höört hett: To'n eersten Pingstfest, dor is de Hillige Geist von sik ut över de Minschen kamen und se kunnen eenanner verstahn und föhlen sik över all Rassen, Nationen und Spraken in eens verbunnen.

In Korinth und ok in de Hauptkark in Hamburg wullen se den Geist manipuleern, twingen, dat he över se kamen schall. De Minschen wulln sik sülvens in Trance versetten, so 'ne Aart vun Sülfsbedenen in Saken "High-sien", in högere Gefilden optostiegen. Dorbi weer jedereen ganz und gar bi sik sülvens.

Paulus wüss, dat so wat ok in de griechische Welt geven hett: bi de Orakel vun de Pythia in Delphi un in de Dionysos-Fiern.


Höpen. Digitalbild: Rudi Witzke

He is liekers nich gegen dat Tungenreden, wenn dat vun den Hilligen Geist kümmt. Aber de Lüüd hebt sik sülvens in Extase opföhrt, so as dat hüüt ok bi Pop-Events orrer bi de Football-Turnieren begäng is.

Paulus hett nix dorgegen, dat ok de Geföhlen und Emotionen bi den Gottesdeenst anspreken warrt, dat echte Begeisterung upkümmt und dat de Minschen sik in de Freud an'n Globen vun den Hilligen Geist mitrieten laten. Aver dorbi schulln se nich blots an sik sülvens dinken, man ok an den, de för em frömde religiöse Utlaten nicht düden, de nix darmit anfangen kann.

Dat heet: op den Minschen neben di mutt toeerst ingahn warrn.


Digitalbild: Rudi Witzke

Bi all de Begeisterung: de Minsch mutt ok verstahn, wat dor passeern deit, ansünsten meent he to Recht, dat de dor in de christliche Gemeend verrückt sünd.
Liekers geiht dat hüüttodags jümmer mehr Lüüd so, de in uns Gottsdeensten rinsnien deen. Se kunnen meist nix anfangen mit uns liturgischen Sing-Sang, mit de Spraak vun de Gebeeden, Leeder und ok de Predigt, de oftins nich blots för Kunfermanden dat grote Gelaber "Bla-Bla-Bla" is.

Darum sett Paulus an erste Steed dat Propheten-Amt: "Wer en besünnere religiös Spraak spreken deit, de buut wull up, aber blots sik sülben, wer aber as Prophet reden deit, de buut den annern Minschen un de Gemeend up."

Paulus meent mit den Propheten den Düder, de de Begevenheit "Gottsdeenst" un ehr Forms un Botschap ut ehren mystischen Sleier rut in de Klaarheit vun Gott sien Geist halen deit.


Digitalbild: Rudi Witzke

Blots de "Prophet" — Paulus meent dormit en Minschen, de Bescheed weet un mit Gott in Verbindung steiht un vörut Gott sien Willen düden kunn — blots de "Prophet" kunn ut Gott sien Geist den hütigen Dag mit siene Probleme dörchlüüchten, verklaren un helpen, dat ok de Frömde to de richtige Insicht kamen deit un an Enn vun Harten mit instimmen kunn in dat Gebeed to Gott — un denn speelt de Form keen dwingend Rull mehr.

De grote franzöösch Orgelspeler und Komponist Jehann Alain hett mal seggt: "Wenn de chrislich Seel in ehr Not keen eenzigen niegen Utdruck mehr finnen deit, mit den se üm Gott sien Barmhardigkeit ringen kunn, dennso wedderhaalt se in vertwiefelt Globen jümmers mit datsülvig Anropen ehr Beden. De Verstand stött dorbi an sien Grenzen, aber de Globen stieg wieder to'n Himmel up."


Digitalbild: Rudi Witzke

Un — ganz wichtig!—: Wat de Prophet an erste Steed neben sien Globensövertügung mitbringen schall, dat is de Leevde.

Glieks an Anfang vun uns Predigttext hebbt wi den Satz leest:

"De Leev schall dat Letzte und Höchste wesen, up dat ji dat affsehn hebbt und tostüert."

Dat Kapitel vörut — dat dörteinste in den ersten Breef an de Gemeend in Korinth — is dat Hooge Leed vun de Leevde un seggt uns in feine Biller und Gedanken, wo dat Reden — in welkeen Spraak ok jümmers — sienen wohren Sinn und Teel hett:

"Wenn ik ok reden kunn so wunnerbar, as wenn de Engel singt,
wenn ik ok reden kunn so sunnerbar, as wenn de Geist en twingt,
dat harr doch allens keen Weert, wenn nich de Leevde dorbi den Utslag gifft."

Blots de Leevde kann den Minschen "up dat Muul und in sien Hart kieken" un so ahn Dicknäsigkeit und Övermastigkeit den Ruum und de Atmosphär prat maken för en Gemeenschapt, de he akzepteern un in de he sik komodig föhlen kunn.


Digitalbild: Rudi Witzke

Uns Gottesdeensten schulln keen Zeremonie sien, de vun liturgische Experten in en christlich Sunderspraak perfekt zelebreert warrt. Se schulln Chance geven dorför, dat all Lüüd dat mitkriegen und verstahn köönt. Se schulln ok Frieruum för den Ogenblick un för niege Inspirationen laten. Bloots wenn ik verstah, wat dor passeert und wat dormit utdrückt warrn schall, dennso kann ik viellicht ok mit Hart und Seel mitmaken. Blots so kunn en Gemeend tohoop kamen.

Uns Liturgie is ja man binah tweedusend Jahren old un wi sünd bether stolt daröver, dat se de ganze Tiet över dörchhollen un de Christen in de ganze Welt tosamen holen hett. Aber jümmers sünd ok ut de jeweiligen Tieden Delen dortokamen, de de Tiedleufde opnahmen und to'n betern Verstahn holpen harrn, vörut in Biller un in de Musik, överhaupt dörch de Kunst mit ehr Inspirationen.


Digitalbild: Rudi Witzke

Menschen, de nicht veel vun Gottesdeensten in de ole Wies holen deen, leten sick meist gern begeistern vun Johann Sebastian Bachs Wiehnachts-Oratorium: "Herrscher des Himmels, erhöre das Lallen, lass dir die matten Gesänge gefallen…"
Vele Minschen, de ansünsten nich in en Karken-Chor gahn wulln, singt mit grote Begeisterung in en Pop- oder Spiritual-Chor mit. De Rythmus kriggt se to packen und ritt se mit ehr ganzen Minschen mit in dat entspannt un frie Levensgeföhl, dat för uns Christen dörch de Botschap von Jesus Christus in de Welt sett worrn is.

Jüst dat wüllt wi ok hier in disse Kapell tohoop beleven. Wi fiert keen komplizeert Liturgie, wi maakt nicht veel Opstünns, uns plattdüütsche Spraak is ok keen Tungenreden — liekers manch een vun uns Besökers kuum noch wat darvun verstahn deit. Wi hebbt Freud an uns ole Moderspraak. Se hett dat an sik, dat se ahn Schnörkels un hoge theologische Gedankengänges eenfach, graad rut is und in slichte Wies seggt, wat christlich Saak is. Dat maakt uns Hart warm, dat tröst uns, maakt uns Moot un wiest uns den Weg in de Tokunft.

Aber liekers mütt se nich to allens, wat se to hören kriegt, ja und Amen seggen.

Amen.


Digitalbild: Rudi Witzke


1.7.2012


na baven