Doot, Tranen un Schann — uns Padd dörch de Johren?

Vun Rudi Witzke


Vadder un Broder:
Verbreker, villicht sogoor Mörders?

Mien Vadder weer Suldat in Polen, Frankriek, Russland.
Mien Broder weer Nachtjäger över Düütschland.
De Broder is nich wedderkamen.

Kinnersuldaten

Vun Reemtsma sien klokes Instituut weit ik nu, dat beid Verbreker,
villicht sogoor Mörders weern.
Vun den Schrieversmann Surminski weit ik nu,
dat Vadder doch woll keen Verbreker weer.
He hett dat Book "Vadderland ahn Vadders" schreven.

En inglisch Bomberpiloot hett na mienen Broder fragt.
He hett mi schreven vergahn Johr.
Se wulln tosamenkamen. Ok he keen Verbreker?

Krieg kennt keen Barmen un hett keen Plie.
Krieg fritt Minschen un schont ok nich lütt Kinner.
Krieg makt blind un doof, de Minsch ward leger as en Deert.

Mienleev heff ik klagt, wat in unsen Naam för Pien un Noot,
woveel Unglück un Doot över de Welt kamen is. De Schaam nümmt nüms mi af.

Is aver al lang Tiet, ok dorvun to reden, wat de Brunen
för Leed un Weh, Ängsten un Doot över uns, de dütschen Minschen, bröcht hebbt.

Mi fehlt de Wöör för dat Gruun, mi stockt dat Woort in'n Mund.
So översett ik denn, wat en groot Russ schreven hett:

Alexander Solschenizyn
Nacht över Oostpreußen

Wohrhaft vun Grund up, wohrhaft wies
vergellen wi uns Fienden:
Allens brennt! Un uns Quarteer?
Packt uns woll in'n Snee?
Na, wat bedüüdt dat schon! In de Patsch
sitt wi doch ümsünst:
Glöht so vossfarven
je enerworrns de Kimm?

Wat Johrhunnerte upbuut,
brennt daal, stört, över blifft roken Schutt.
Flammen pladdern,
Flammen pietschen weg över mienen Kopp.

Neidenburg; verglöht brekt hier
ool godes Muurwark.
To ielig hebbt se de Stadt upgeven,
flink wöör se besett in Plünnerwahn.
Tweeuntwintig. Höringstraat.
Noch keen Brand, doch wööst, plünnert.
Dörch de Wand afdempt — en Stöhnen:
Levig finn ik noch de Mudder.
Weern't veel up de Matraatz?
Kumpanie? Een Toog? Wat maakt dat schon!
Dochter — 'n Kind noch, glieks mit ümbröcht.
Allens eenfach na de Parool:
Nich vergeten! Nich vergeven!
Bloot för Bloot! Tehn för Tehn!
Wokeen noch Jungfruu, ward no Wiev,
un Wiever Lieken bald.
Schonst ümnevelt, Ogen blödig,
beddelt se: "Bring mi üm, Suldat!"
Süht nich de drööf Blick?
Ik höör doch ok to de!

En verwaist Kinnerwagen —
Ganz in Rüschen, hevenblaag. —
Rundrüm en Kluun Suldaten:
"Kiek, dat Lütt, ok en Düütscher!
Ward maal groot, sett up den Helm;
Weer dat nich beder — glieks afknallen.
Hebbt de Föhrer doch befahlen:
Bloot för Bloot!"

Twüschendörch de Fru dootschoten,
Teppich rood mit Bloot besprütt,
un den kranken Kierl in't Bett
up jümmer utkureert.
Blots en Butscher, ehr Neff,
markt, wat loos is, springt ut't Huus,
sleit Haken as en Haas,
över't Feld hen na dat Holt.
Vun de Straat ballert in Raag
meist en Toog Suldaten achter em her:
"Wetten?" "Heff em!" "De haut af!"
"Is verwunnt!" "Giff — giff — giff em!"
"Ach, de Köter! Nu is he weg.
Wenn de eerst maal groot worrn is."

Ut Guido Knopp "Damals 1945",
Deutsche Verlagsanstalt Stuttgart, 1994
Plattdüütsch vun Rudi Witzke

Dat Holt veel Johren later:
Busch Himmelsslöttel,
Fredensgröten
vun den nu olen Mann un sien' Enkel.
In't Huus,
dor summt de Samowar.


Text un Översetten vun Rudi Witzke 2005


na baven