De Sünnschienkieker in'n Nevelmaand stellt vör:

Den Vagel vun't Johr 2005:

De Uhu
— Bubo bubo —
Familje Uhlen — Strigidae
Orrnung Uhlen — Strigiformes

Oktober / November

Februoor. Dor ropen se alle poor Sekunnen, üm kloor to maken, wo se wahnen un dat jem dat Reveer tohöört.

De Uhu höört to de Vagels, de ehrn Naam ropen. Vadder röppt "Buhoo" (luut un rau), Moder röppt "Uhjuu" (heller un nich so luut). Hier köönt Se't höörn!

5 Weken von dat eerste Ei an, se krupen denn na un na ut. Bloots Moder mutt bröden, Vadder mutt ehr de ganze Tiet fodern un de Lütten ok. 6 - 7 Weken olt, klattern de Lütten al in de Gegend rüm, ok op de Eer un in de Büsch, warrn aver von de Öllern goot oppaßt. (Bloots nich anfaten!!) Mit 10 Weken sünd se flügge.
Bit August warrn se de meiste Tiet von de Öllern fodert. Se lehrn dorbi ok noch dat Jagen un denn flegen se 40 - 80 km wiet weg un söken sik 'n egen Jagdreveer.

In Düütschland gifft dat nu wedder so üm 850 Bruutpoore, se sünd aver immer noch in Gefohr, vör allen wegen de Stroomleitungen.
De Uhu is eerst mit 2 - 3 Johr utwussen, he söcht sik denn een Fruu (oder se söcht sik een Mann), un he is ehr en Leven lang tru.

De Vagels warrn so bi 20 Johr olt. Hett aver een Uhu in Zoo geven, de is 68 Johr olt worrn.

Uhus leven meist in de Bargen, in't Mittelgebirge, geern in Kuhlen un Barglöcker un Felsen, t.B. in Thüringen, Bayern, Suerland, Odenwald, usw. aver ok in Steenbrook oder in de Elvwischen in't Flachland, t.B. in Sleswig-Holsteen un Neddersassen.
Bi'n Bröden dröffst jem nienich stöörn, ok nich dor in de Neegde längsgahn, denn haut se af un kamen nich wedder. De Lütten möten denn starven.
De Uhu mag geern 'ne Landschap, de veel Wessel hett. Feldweeg, Bööm un Feller, Tal un Bargen, Steen un Wischen, aver immer in de Neegde von Woter.
He levt nich geern in groten Wald un ok nich bi so grote Feller, also keen langwielige Gegend.
De Uhu is as de meisten Uhlen 'n Nachtjager. Wenn de Sünn ünnergeiht, fliggt he loos. An Dag verstekt he sik, sitt still op'n Boom, dicht an'n Stamm drückt oder in sien Versteck in Astlock oder Gestrüpp.

Een Sünnendag in'n Mai, ik gah mit mien Mann in'n Wald spazeern. Is'n Mischwald, mit veel Böken, Eken, Barken un Vagelbeerbööm, aver ok Dannen. Ründüm weern ok Feller, lütte Dieken un Wischen. Een richtig wunnerscheune Gegend, wo sünndags geern de Lüü spazeern gahn.
Langsam bummelt wi den breden Waldweg lang, da sehn wi al von wieden en Ehepoor mit sien lütten Söhn dor stahn.
De Mann gifft den Bengel dat Feernglas: "Sieh mal, da oben sitzt er, der Uhu. Ganz dicht schmiegt er sich an den Stamm der Fichte! Na siehst Du ihn?" De Jung schüttkoppt. "Nee", gnurrt he.
"Oh, darf ich auch mal durch Ihr Fernglas sehen?" fraag ik, as ik rankeem, denn wi harrn uns Glas in Auto vergeten.
"Aber sicher doch", meent de Vadder fründlich, "Thomas, gib doch der Frau mal das Glas rüber!"
Ik bedank mi, kiek un kiek, aver ik kann ok nix sehn.
"Sie müssen etwas länger hinsehen!" sä de Mann. "Dicht am Stamm sitzt er am Tage, wenn er da ist," meen he.
"Ich kann ihn wirklich nicht sehen", segg ik.
"Mag sein", antert sien Fruu, "ich konnte ihn auch nicht finden, aber die Leute sagen, hier im Wald sei ein Uhu. Der Förster soll ihn gesehen haben."
"Wie interessant!" wunner ik mi, "ein Uhu? Hier im lauten Wandergebiet in Wohldorf bei Hamburg? Das kann ich mir nur schwer vorstellen. Aber mag ja sein. —"
"Mir ist es auch nur erzählt worden und ich weiß nicht, ob es stimmt!" seggt de Mann un kiekt mi mit hitten, roden Kopp an.
Ik heff mi denn bedankt un bün wieder gahn bit to de grote Böök, wo de olle Uhl, de Waldkauz, oft ut sien Astlock kieken deiht. He is 'n lustigen Gesellen. — Ik frei mi immer, wenn ik em seh.

De lütte Süster

Lang heff ik över den Uhu simmeleert.
Hüüt, een Johr later, meen ik, dat is woll de lütte Süster von em west, een Waldohruhl. Se is aver bloots 36 cm groot.
Dor gifft dat bi uns mehr von af un de sünd ok goor nich so schu.
Aver en Uhu, nee, — woll nich bi uns in düssen Wald, wo so veel Lüü all Daag spazeern gahn.
De Uhu mag keen Minschen, denn de Lüü hebben den scheunen Vagel letzte Tiet veel to oft ümbröcht. Meist glieks, wenn he sik mellen dä. Nu quarken se, dat de Havik de Höhner fritt, so'ne Döösbartels. Den goden Havikjager hebben se lever glieks dootschaten.
De grote Uhl, uns Uhu, leevt nu bloots noch dor, wo se sik goot versteken kann. Se is'n plietschen Vagel un truut de Minschen nich mehr. Haut glieks af, wo se een bloots rüken deit.
De Ornithologen passen bannig op, dormit de Touristen un Spazeergahers de Uhus nich bi'n Bröden stöörn.

Freuher un hüüt

Freuher, ja, freuher is dat ganz anners west!
Dor geev dat överall in Düütschland un Europa Uhus. De Lüü nöömt em ok "Keunig von de Nacht". Und dat is he ok, mit sien gespensteroordiges Flegen. Keeneen kann den Uhu höörn, wenn he mit sien riesige brede Flünken flegen deit un — wutsch — hett he de Muus oder Rott grappscht.
He hett besünners weke Flünkenfeddern, dormit he bi't Flegen keen Larm makt.
Un kieken kann he — un se natüürlich ok — mit de groten, runden, rootgelen Ogen grootoordig.
Nix is vör em seker, Havik, Bussard, Haas, Kaninken un anner Jungdierten, Droßeln, Fisch, Slangen, Müüs, Hamster, Rotten un noch veel mehr. An meisten aver Rotten un Müüs (bit 40 Perzent von de Beute), ok Duven un anner Vagels.

Hüüt gifft dat to'n Glück wedder so 850 Bruutpoore in Düütschland. Aver veele flegen gegen de Stroomleiten oder warrn von Autos dootfohrt un blieven krank oder doot liggen. De Uhu bruukt veel Platz, is ja'n groten Vagel, uns "Nachtkeunig". He is meist'n Jager för open Landschap.

De Doot kümmt gau, wenn he mit siene scharpe Krallen un sien Hakensnavel tohaut. Ik heff poormool Uhus in Zoo un in Adlerwarten sehn. Mann, is dat'n Vagel! Wunnerschöön! Un Krafft hett de! Den mag ik nich in de Mööt kamen. Wenn dat graad so kümmt un he hett Junge un villicht groten Hunger, kann de sogoor en lütteres Reh slahn.

Von de Gegend kunn em dat woll in Wohldorf gefallen, dor is allens, wat he bruukt: Feller, Wald, Beek poor lütte Dieken, noog Ünnerholt un ok ole Bööm mit grote Astlöcker. Un gifft woll ok noog för em to freten.

Is dat an Enn doch een west, vörigt Johr in Mai? Ik heff em ja nich sülben sehn.
Aver ik warr dat in Oog behollen. De Lüü seggt , dat gifft wedder Uhus bi uns.
Hüüt is dat al düster, aver glieks morrn gah ik kieken. Villicht finn ik poor "Gewölle", dat sünd de Foderresten ut Knaken, Fell un Feddern von de in een Stück rünnerslungen Dierten, de he denn as'n lütte Wust utspeen deit, irgendwo ünnern Boom. Denn weet ik, he is nu dor. —

"Uhuu — uhuu —— uhuuu —"Mann, is dat 'n Uhu, de dor achter uns Huus jammern deit?
Uns Pudel stellt de Ohren op un luchst na de Döör.
"Du tüünst al!" gnuddert mien Mann, "dat is de Wind."
Ach, ik much doch to geern maal 'n Uhu in uns Goorn to Beseuk hebben, aver wer weet dat, villicht fritt he denn an Enn sogoor mien'n lütten Hund. Ne, denn lever nich.

Hebben Se al en Uhu sehn mit sien gleunige Ogen un den groten Hakensnavel un mit den Kopp, den he meist eenmaal rundrüm (270°) dreihn kann?
Is'n staatschen Vagel.

Hollen Se de Ogen op. Villicht kümmt doch maal nachtens een övern Weg flagen.
So liesen in Düstern as'n Schadden. Hu, ik gläuv, nu schreet he doch in Goorn, dor stelln sik mi alle Hoor op:

"Buhoo buhoo!"

En wunnerboren griesen, gemüütlichen November, mit Regen un Storm un'n warme Stuuv un immer noog Holunnergrog...

...dat wünscht Se Ehr Sünnschienkieker.