De Sünnschienkieker in'n Maimaand:

Alle Vagels sünd nu dor !

Nu is dat wedder Mai un ok de letzten Toogvagels sünd ankamen. Dat is en Singen un Tereleern! De Sünn schient warm von'n blagen Heben.
Hebbt Se maal uns lütten Fründ, den Bookfink, richtig ankeken?
"Is, is is is is Fröhjohr!" röppt he luut ut de Bööm, de nu endlich greun sünd.
Överall bleuht dat. Dat is 'ne Pracht!
Kummen Se maal her an't Fenster. So, nu köönt Se em nau sehn! Dor sitt he op'n Ast!
De Bookfink

Familje: Finkenvagels - Fringillidae

Vörn he, achtern se
Levenstiet:
bit 25 Johr
Grött:
19 cm
Gewicht:
20 Gramm
Bruut:
2 x in'n Johr 4 - 7 Eier, von April an
Bruttiet:
12 - 13 Daag
Nesttiet:
12 - 13 Daag
Foder:
Saamen, Koorns, Knospen, Beern, in'n Sommer ok Insekten
Lüttvagels: warrn mit Insekten groottrocken.
Uns Bookfink dor baben hett al lang een Fru funnen. De söökt he sik al bi Tieten in Fröhjohr. Aver dat weer goor nich so licht. Dor weern so veel annere Mannslüüd, de ehr ok hebben wulln, de hopsten üm ehr rüm un verdreihten de Ogen.
Un wenn dat ganz slimm weer, dennso hebbt sik de Hahns zankt. Hu, wat dor de Feddern flagen sünd! Mit Snavel un Krallen güngen se op'nanner loos.
Aver nu hefft de beiden Leevslüüd dat schafft. Nu sünd se en richtig Ehepoor. Gistern is een Finkenhahn kamen un hett dat verseukt, se ut'nanner to bringen, de kunn wat beleven!
Beide sünd se wödig op den Keerl loos. He mit sien Snavel un se hett em ehr Krallen op'n Kopp haut. De hett mächtig schreet, de anner Hahn. Un denn is he utneiht!
Se - an't Nest

He

De beiden hefft al ehr Nest buut. 'n fienes Nest is dat worrn, mit rieklich Wottelwark, Moos un Feddern un ok Wull von Hunn'n, Katten, Schaap un anner Dierten. Vörichte Week hefft se'n poor Daag Hochtiet fiert un nu mutt de Fru Eier leggen.

Jeedeen Dag heff ik nakeken: Liggt al een Ei binn'? Hüüt morrn weer dat so wiet.
Nu leggt se jeedeen Dag een darto, bit se fardig is. Dat warrn woll so stücker 4-7 .

Denn fangt Mudder an to bröden.
Vadder singt ehr all Daag mit wahre Inbrunst wat vör. Alle Vagelkeerls mööten dat höörn. "Dat hier is uns Nest, dat sünd uns Eier, un dat is ok mien Fru. Kumm mi nich in de Reeg!" Dat singt he den ganzen Dag un kann nich noog kriegen. Hett bloots wenig Tiet to'n Freten un sülvst dorbi röppt he luut sien' Kamproop.

Af un to makt he ok "Pink!" Dat heet: "Na Fru, büst noch dor?"
Un se antert: Pink! Dat heet: "Na, mien leve Mann, wat hest du denn dacht!"

Eentlich sünd all de Finken friedliche Vagels. Se leven dat ganze Johr in Trupps bi'nanner
Aver in Fröhjohr, wenn de Nesttiet is, denn warrn de Bookfinken richtig wild. Denn keilt se sik üm dat lüttste Koorn un üm jeedeen Schiet.

De Lüttvagels sünd so wichtig för de Öllern, dor verstahn se keen' Spaaß. Ok Mudder kann mächtig hacken un slahn un steiht ehren Mann (oder Fru), wenn dat neudig is.
Hebben Se dat wusst? Sogoor `ne lütte Kohlmeise hett so veel Kraft, dat se mit ehrn Snavel en annern Singvagel den Brägen inslahn kann!
De Groten meent, ik weer noch'n Lüttdeert! Ik much ok groot sien! Wannehr warrt düsse elennige Flaum mal afgahn?
Jungvagel
Wi denkt jümmer, dat is allens so nüdelig bi de lütt Vagels. Nee: dat is de hatte Överlebenskamp. Dor geiht dat üm "Ween oder Nichween", as Shakespeare sien "Hamlet" seggen lett.
Wenn een keen Reveer hett, gifft dat keen Nest, wenn een keen Nest hett, gifft dat keen Hochtiet, un ahn Hochtiet gifft dat keen Eier, un ahn Eier keen Bröden, ahn Bröden keen Kinner, un ahn Kinner is dat keen richtiges Vagel-Leven nich.
Mennichmaal haut de Bookfinken sik so dull mit ehr Navers, dat se beid nich maal markt, wenn 'ne Elster oder Kreih kümmt un se "Hopp" nimmt. As'n Schadden is de Dood dor un — husch — is dat vörbi mit Hochtiet un Levenslust.
Aver meist geiht dat doch goot. De Ollen fodert ehr Kinner mit groote Sörg un Leevde. Un denn geiht dat Ganze glieks von vörn los. De tweete Bruut fangt an: wedder Eierleggen, wedder Bröden, wedder fodern. De wat öllern Kinner köönt jo bald alleen ehr Körner un Insekten finnen. So geiht de Sommer hen.
man jümmers komodig!
 Wenn de Arbeit dahn is, dennso kümmt de Fedderwessel. Dat oole Fedderkleed mutt ersett warrn. Dat is nu verbruukt.
En groot Belasten för den lütt Vagel. Da is he heemlich un musenstill un verstekt sik, dormit de Katt un de Kreihn nich marken, dat he nu nich so goot fleegen kann.
Immer mehr Finken blieven al in Winter bi uns, aver dat gifft ok welke, to'n Bispill in Skandinavien un Sibirien, de trecken in Winter dorhen, wo dat 'n beten wat warm is, un flegen in Fröhling den wieden Weg wedder torüch.

Uns Singvagels sünd wohrhaftig lütte Wunnerwarken von'n leven Gott.
Hebben Se dat ok maal seggt? "He is free as'n Vagel!"
Hefft de Vagels würklich so`n scheunes Leven, dat een afgünstig warrn schull? Is Flegen so wunnerboor? Is dat nich swoore Arbeit, so'n Vagelleven?
Muchen Se würklich 'n Vagel sien?
De lütt Singvagels brukt veel Foder, üm to överleven. Mehr as'n poor Stünnen köönt se nich hungern, dennso ward dat slimm. Wenn een maal denkt, wat lütt de sünd, denn freten se mehr as'n Elefant, denn de Vagels möten jümmers op Draht sien, jümmers oppassen. Sülvst bi'n Slapen möten se noch'n Oog un Oohr hebben för Katten un Kreihn.

 

 

 Wat so'n lütt Vagel rümflegen un rümhopsen un quinkeleern mutt, dat is 'ne aasige Arbeit. Un in'n Winter eerst, wo he jo buten in de Küll leven mutt! Ne, dat is keen Kinnerspeel, 'nVagel to sien.
He mutt jümmer wedder üm sien Reveer kämpen, sik 'n Partner seuken, Nest buen, Eier leggen, Kinner groottrecken un dat jeedes Johr, so lang, as he leevt, in Hitt un Küll, bi Regen un Sünnschien. Wenn dat natt un kolt is, denn mutt he sien Feddern ganz scheun oppluustern, denn wenn Se maal nau henkeeken, so veel Feddern hett he ok nich. De möten pleggt warrn, dormit se funkschoneern.
  In de lütt Bost liggt en bannig groot Hart, dat sleiht veel sneller as bi de Minschen. Un de Lief is in Sommer un Winter so 40° C hitt, un so mutt dat ok sien. Dat kost natüürlich veel Foder(Energie), dormit de Vagel jümmer so warm blifft. Uns Bookfink wiggt jo man eben so veel as'n Breef bi de Post. Wat meenst, wat de Wind dörch den lütten Keerl dörchhuult! Un fleegen mutt he ok noch jümmer. Dorüm hett he allerhand Luftbüdel in sien Lief, de em bi'n Flegen beten helpen. Sogoor de Knaken sünd mit Luft füllt un nich mit Mark, as bi uns Minschen. He hett ok keen Teen, he hett 'n lichten Snavel ut Hoorn un keen Nees, bloots Neeslöcker. Dat meiste Gewicht an den ganzen Vagelkopp hebben de Ogen. Jo, wi weeten dat jo all: De Vagels köönt hellsch goot kieken. Nix gifft dat, wat se nich sehn. De passen op, as'n Adler. —
Sühst, 'n Adler, dat is jo ok'n Vagel!
   
Uns Vagels kennt sogoor heel nau de Steerns an'n Heben, denn bi'n Vageltoog flegen Se oftins ok in'ne Nacht. Dat hebben de Ornithologen al maal in't Planetarium utprobeert, wat de Vagels ehr Richt kennt. An Dag flegen se na den Sünnstand, aver dor sünd jo so veel Rüver ünnerwegs, dat is gefährlich. man jümmers komodig! Wenn se denn bi uns ankamen, gifft dat nich veel Roh, nee, glieks mutt een sik üm dat Reveer kümmern, denn de Leev stickt jem al in de Knaken. So veel Levenslust hebbt se in ehrn lütten Lief, de Fröhling is to un to scheun! Dat hett de Herrgott so inricht'.
  So geiht dat Johr üm Johr, un uns lütt Bookfink singt jümmer noch as'n Jungkeerl, oder is dat 'n anner as vörigt Johr? Ik weet dat nich nau. Mi is, as wenn he mi kennen deiht. Hett he nich jüst mit sien lütt Ogen plinkert? Jo, weten Se, wenn een Bookfink Glück hett, denn warrt he so 25 Johr olt. Ganz scheune Leistung, nich? Hebben Se dat wusst?  

Villicht kennt düsse Vagel mi ut oole Tieten. Mag woll sien.

Ik wünsch Se un mi, dat wi uns noch lang över de scheunen Singvagels in uns Land frein köönt.
Heurn Se em al dor baben op`n Boom? "Is is is is is Fröjohr!"

Tschüss seggt Se Ehr Sünnschienkieker.
     
     


na baven