Pagels-Planten 2020

Al siet 'n Tied maakt de oostfreesche Hobbyfotograf Thomas Seemann Natuurfotos för Fotokalenner, de sien Team "Tandem"/OBW rutgifft. In de twee verleden Johr hebbt wi mit düsse Fotos en Kalenner mit Bottervagels un een mit annere Luftakrobaten in Pagels' Goorn maakt. 2020 wüllt wi en Kalenner de besünnern Planten in den Pagels-Goorn in Leer widmen. Jede Plant warrt vörstellt un to'n Sluss mit en Riemel ehrt. Hier is de Översicht över all Planten.

Se köönt de Fotos per Klick vergröttern. Trüch kaamt Se denn mit den Zurück-Knoop op de Browser-Symboolliest.


September-Plant:
Lavendel

vun Thomas Seemann un Marlou Lessing


Lavendel. Dat is Duft, is lila Landschap in Süüdfrankriek, is fiene Seep un ok dat Lavendelsäckchen in't Klederschapp. Ja, de Lavendel is för uns Minschen mit sienen sünnerlich intensiven, licht herben Duft verbunnen — un mit sien ätherisch Ööl.

De Lavendelfamilie hett üm un bi 30 Aarten, vun de wi vör allen den Echten Lavendel un den Lavandin kennt. Hunnerte Ünneraarten vun düsse Planten woorn avers vun Goorners tücht, spezialiseert op Duft, Utsehn orr Winterfestigkeit. Sien kissenaardig Wassen un sien spitze, sülvergriese Bläder sünd en Attrakschoon in jeden Goorn, sünnerlich bi Staudenleevhebbers. Al de olen Römers hebbt den Lavendel as Heilplant, as Kökenkruut un vunwegen sienen Duft kultiveert. De ätherischen Ööle sitt in de Bläder — ehr twüschen de Finger terrieven sett dat frie —, de Duft in de Blööt.

De Lavendel is en lütte Struuk, ok "Halvstruuk" nöömt — so'n Twüschending twüschen Struuk un Kruut. As en tyypsch Middelmeergewächs kann he mit Warms, Dröögde un sandigen Borrn good üm. Sietdat de Klimawannel mit de harten Winter in Noorddüütschland Sluss maakt hett (vörlöpig, denn wokeen kann seggen, wat passeert, wenn de Golfstroom kippt?), is de Lavendel ok in uns Klima "winterhart" noog.


Imm in'n Anfloog op Lavendel. Klick op to'n Vergröttern!

En Attrakschoon is de Struuk nich bloots för Goorners, sünnern ok för Immen, Hummeln un Bottervagels. Wieldat de Lavendel vun Juni bet September blöht, gifft dat en leviges Summen den ganzen Sommer över. De Lavendel levert Nektar, den de Immen sülven freten doot, un Pollen as Foder för de Bruut.

Aaavers: Mit Lavendel kannst nich bloots Immen un Hummeln antrecken, sünnern ok anner Krimmeltüüchs feernhollen! Denn nich all Insekten leevt den Lavendel. Lavendel, tosamen mit anner stark duften Krüder as Rainfarn, Kattenminze, Bohnenkruut, Salbei, Rosmarin un Anis, warrt bruukt, unerwünschte Insekten aftowehren: Dat wirkt gegen Zecken, Mücken un sogor Wöpsen. Ok Flegen un Blattlüüs köönt mit bestimmte Plantenkombinaschonen ut düssen Katalog verdreven warrn. Ok dat Lavendelsäckchen in't Klederschapp hett dor sienen Uursprung: Untüüg schall vun de Duft verdreven warrn. Lavendel gellt ok as Huusmiddel gegen Motten.


Imm bi de Arbeit an'n Lavendel. Klick op to'n Vergröttern!

So kann een mit Lavendel in'n Goorn Zonen schaffen, 'neem bloots bestimmte Insekten ünner sik ween köönt un keen Konkurrenz hebbt. Wenn een de Immen nich bloots den Lavendel so exklusiv anbeden will, kann man en Duftlamp mit Lavendelööl in jeden Goornberiek stellen. Dat is as en Schild: "Bloots för Hummeln un Immen!"

handverlesen
is sien publikum:
kaamt, ji immen, seggt he,
ji hummeln ok,
bottervagels — na good...
all anner
wehrt he af
mit starken duft un Goethe:
"wat mi dat Binnre stöört,
mutt ik nich lieden.
leevde, bloots leven leev
laat ik to mi!"
— dor kannst
vun lehren.


6.9.2020


na baven