Karlheinz Goedtke, Bildhauer
1915-1995

vun Rudi Witzke

Kark in en holsteensch Dörp

Dat weer woll in'n Späätsommer 1984, dat mien Fru Inge rutfunnen harr, woans wi mit den Bildhauer Karlheinz Goetdke snacken kunnen, wenn hei mit uns reden wöör. He leev in Mölln.

Wi kennten vun ehm "Der Rufer" in Lauenburg un den Kahnschipper vör den Autotunnel in Rendsborg un natüürlich "Till Uhlenspeigel" in Mölln. Wi harrn wat Besünners up uns Harten. Wi harrn to geern een Skulptuur vun een Fleitenspeler, so viertig Zentimeter woll hooch. De schull neven dat Graff vun unsen Jung up'n Karkhoff stahn. Dat aver weer woll een Wunsch, de to utverschaamt weer.

Inge nöhm all ehren Maut tosamen un dröög Herrn Goedtke unsen Wunsch vör. Wi harrn nich dacht, dat de berühmte Künstler, de so veel to daun harr, mit en warm Hart up uns inging, uns tohörte. Un dat Wunner passeerte: Herr Goedtke låådte uns in, dat wi ehm Naueres vertellen kunnen.

Mit Hartkloppen klingelten wi denn an de Döör Huus "To de Teigelwischen 38" in Mölln. Een hartliche Minsch mit grote, flinke Ogen leet sik vertellen. Un jümmer wedder verstünn hei dat, dörch een Fraag uns Maut to maken, mehr to berichten. All de Tiet harr hei en Teikenblock up de Knei. Lies knirschte de swatte Kried.
Un denn wöör dat still. Wi kunnen nix mehr seggen. Un hei weer so fienföhlig, uns swiegen to laten.
Denn dreihte hei den Block üm: Een Fleitenspeeler hockte up'n Stein. Nau so harrn wi uns dat vörstellt.

Wöör hei uns wohrhaftig den Muskanten as Bronzeskulptuur maken? Ja! Dat wöör verafreedt, woans dat mit dat Modell un den Guß wiedergahn schull. Wi schullen vun den berühmten Karlheinz Goedtke een Skulptuur kriegen.

Un siet Spätharvst 1984 höllt se nu Wacht an't Graff vun unsen Jung, de so schöön Kloornett speelte.

Elkeen Dag gahn Dusende Minschen an Goedtkes Skulpturen in uns Land vörbi, de en Stück vun uns Heimaat sünd. Se hören hierher to uns. As lütten Dank will ik beten vun Herrn Goedtke vertellen un een poor vun sien Skulpturen wiesen.
Karlheinz Goedtke keem an'n 15. vun'n Aprilmaand 1915 in Kattowitz, dat domaals düütsche Oberschlesien, to Welt.
Sien Vadder wöör denn aver na Breslau versett. Dor besöchte hei dat Maria-Magdalenen-Gymnasium.
Dor al fööl he up, wat hei so gaud teiken kunn. Karl Heinz Goedtke besöchte disse Schaul, de sien Talent upbuen hülp, bit 1930. Nu wöör de Vadder na Stettin versett. Vun 1931 bit 1936 weer Goedtke Schöler vun Kurt Schwerdtfeger an de Warkkunstschaul in Stettin. Disse Kurt Schwerdtfeger hett en Bauk schreven, na dat wi Studenten noch na 1945 liernten. Dat hett den Titel "Bildende Kunst und Schule". Karlheinz Goedtke liernte to glieken Tiet Steenbildhauer. —
Vun 1938 bit 1940 weer hei Student an de Hochschule für Bildende Künste Berlin.
Denn müßt he in'n Krieg. Anschaten keem hei na Kriegsenn mit sien Öllern na Ratzborg in Sleswig-Holsteen. — Un 1950 kreeg hei sienen iersten Updraag, den Uhlenspeigelbrunnen in Mölln.

Uhlenspeigel in Mölln

Dorna keem de Seiler in Kiel.

De Seiler

De Uhlenspegel in Mölln makte Goedtke upenslaag berühmt. Een anner Bispill för dat grote Wark vun Karlheinz Goedtke is "Der Rufer" in Lauenborg.

"Der Rufer" in Lauenborg

Ehrdat ik noch anner Skulpturen wies, mutt Horst Hannemann mit sien Laudatio to Woord kamen. "Goedtkes Wark is vun den humanistischen Geist vun't Avendland bestimmt. Hei hett to den Wedderupbuu na den mitbelevten Krieg veel bidragen. Sien Skulpturen sünd een Deil vun Sleswig-Holsteen. Goedtke hett uns Heimaat noch schöner maakt." 1990 sää Horst Hannemann: "Noch jümmer höllt Karlheinz Goedtke för uns hüüt Levenden dat Arv vun de levig, de för ehm Liehrer un Vörbiller weern."

Karlheinz Goedtke

Goedtkes Vörbiller weeren Kurt Schwerdtfeger, Auguste Rodin, August Gaul und Gerhard Marcks. Jümmer noch steiht hei mit dat, wat hei deit, to de olen Traditschoonen, ut de sien Kunst stammt.
Jümmer noch höllt hei an de Techniken fast, de schon de Olen kennten. Hei is dorbi dorvun övertüügt, dat dat Överleverte denn doch nich so verbruukt is, as een uns glöven maken will. Sien Wark is een Einheit. Dat schient so, as wenn de Tiet keen Macht över sien Daun hett.

Kahnschipper up'n Kanal in Rendsborg

Uhlenköper in Uelzen

De Poet (Eutin) De Lesende (Eutin)

Luschern

Karheinz Goedtke kriggt schon mit, dat de Kunst in uns Tiet to wanken schient, dat wild dischkereert ward, wille "happening" Kunst sünd. Hei nümmt dat up un bedenkt dat nau, hei ward aver nich verunsekert. Sien Schaffen lett hei sik nich dörcheenanner bringen. Hei geiht sienen Weg.

Nausikaa. Se sitt in't bövere Foyer vun dat Höörsaalgebüüd (Huus 61 a) vun de vorklinischen Institute vun de Uni Lübeck.

Sien Oort un Wies, mi Kunst ümtogahn, föhrt dortau, dat hei een besünnern Updraag kriggt: de wunnerschööne Nausikaa in de Lübecker Uni. Dor hett se ehren Platz funnen. Fru Lisa Dräger hett se stifft.

In en Ansprååk sää Professer Hoppe, dat de Skulptur en reizvull Unbefangenheit hett. Liekers aver drückt se en bestimmt Verwachten an de jungen Lüüd ut. Hei gifft sien Höpen Utdruck, dat dat anmödige un höpensvulle Upduken vun de Nausikaa all ehr Bekiekers Ja to't Leven seggen lett un se levensfrooh maakt.

Wokeen Nausikaa nu is, dat weiten de Bildhauer un Fru Dräger un de Professers, de den Updraag geven hebbt. De Studenten mütten liernen, dat Nausikaa för Gaudhartigkeit un Hülpsbereitschaft, Sachtigkeit un Minschenfründlichkeit steiht, allens Dööchden, de wi uns bi uns Dokters wünscht. Un dat se denn ok dor sünd, wenn se nöödig bruukt ward.

Wenn een nu noch miehr över de schöön Nausikaa weiten will, denn kann een allens bi Homer nalesen.

Skulptur in Hamborg-Bergedorf vör de Postbank,
Bergedorfer Straße 102. Foto Katja Renfert

Dat is unmööglich, hier veele Biller vun de över 200 Skulpturen to wiesen, de Goedtke maakt hett un de in uns Land stahn. Ok de Neddersassen hebbt sik Goedtkes upstellt, so de "Oldenborger Pierd" un de "Uhlenverköper" vun Ülzen un annere.
Wi Stockelsdörper sünd mit dorbi. Baven up den Wochenmarkt, de middeweeks up'n Münzplatz stattfindt, sitt uns "Marktfruu" un hett een Oog up, dat allens sien Ornung hett.

Marktfruu an'n Münzplatz in Stockelsdörp

Un uns "Stadtschriever", de vör uns Stockelsdörper Raathuus steiht, schrifft allens up. So ok dit:
"Veele Lüüd kennt Skulpturen vun Karlheinz Goedtke un freugt sik an. Blots se weit nich, wokeen de heit, de uns so riek beschenkt hett. Dat mutt anners warden. Karlheinz Goedtke, de 1995 stürv, hett dat miehr as verdeint."

De Stadtschriever vun Stockelsdörp

De Dumen vun den "Stadtschriever" is blank reven as de vun Uhlenspegel in Mölln. De Bruutlüüd, de in dat Standesamt tosamengeven warden, rieven sik dor ehr Levensglück tosamen.

Goedtkes Leven un Schaffen stünn woll unner de ole Redensoort, de wi keen Dag vergeten schullen: "Den Naver schallst du Iehr andaun, Hülp vun Neegsten is de best."

Snack ünner Navers in Lübeck

Un wi warden sienen Naam nich mehr vergeten, den Naam vun en groten Künstler, de 1995 stürv:

Karlheinz Goedtke, Bildhauer.