Logo vun den Hamborger Karkendag 2013, Bild Peter W. Schmidt/Wikimedia Commons

Paraad vun all Huulsusen un Verbaasten

vun Rudi Witzke


En Versöök, Deile vun en Polemik vun Alexander Grau ut dat Blatt "Cicero" in't Plattdüüsche to överdrägen, un wat dorbi in mienen Brägen so passerte. —
Hier Uttöög ut den Text:

De Överschrifft: Endlich vörbi: De Evangeelsch Karkendag in Hamburg 2013.

"Schon de Parool 'Soveel du bruukst' leet keenen Twievel doran, dat ok dat evangeelsch Karkendrepen to en Hoochfest vun de Rührseligen un Dullen warden wöör." En Polemik to den Karkendag in Hamborg.

"Ut vörbi, endlich. Wi hebbt dat wedder maal överstahn. Natürlich bloots för twei Johr. Denn denn draugt hei wedder: de Evangeelsche Karkendag. Un dat is to vermoden, ward denn allens noch leger warden, noch kitschiger un noch infantiler. Denn 2015 findt de Uptoog vun all Huulsusen, Bedrapenen un Ketteligen in Stuttgart statt, also in dat Mekka vun den württembergschen Pietismus. Dor is rechte Nährbodden för de ökosozialistischen Erlösungsspinnerien. De Karkendag wiest denn wedder, dat he dat Speigelbild in en niee Wies vun Heidendom in updringlich Wies is...


Bischöfin Fehrs

För den Hamborger Karkendaag bröchte Bischöfin Kirsten Fehrs dat Motto "Soveel du bruukst!" to Sekerheit in "Leichte Sprache": Uns Ierd is ut de Balance kamen. Ehr maakt dat Angst. 'So veel Müll! So veel Ungerechtigkeit! So veel Bomben! So veel Gezock! So veel Gewetenlosigkeit!' Un dormit dat ok noch de letzt versteiht: 'So veel, wat keen Minsch bruukt!'...

Wohl markt: Nüms is för Müll orrer Ungerechtigkeit, för Bomben schon gor nich! Aver elkeen halfwegs denken Minsch is dat kloor, dat mit disse kortfristigen Geföhlsutbröök noch gor nix wunnen is.

Un dat to'n Bispill dorwegen: Jümmer miehr Minschen up unsen Globus klagen dat Recht in, ok Müll to maken. Un de vun vele verdüvelte Kaptalismus schall jüm endlich den Wollstand schaffen. Un ok to Wapen un Krieg gifft das miehr to seggen, as dat se böös un slecht sünd — tominnst so lang, as se de Minschen de Mööglichkeit geven, sik gegen Frömdherrschop, Tyrannei, Folter un Mord to wehren un sik nich eenfach na de Slachtbank föhren laten.

Dat allens is wohrhaftig nich nieg. Doch jüst dorwegen ist dat deep Lengen na slichte Wohrheiten, dat de Karkendag an'n Dag bringt, so bevernd: Eenfach maal gegen Krieg sien, gegen Ungliekheit un gegen dat Toschannenmaken vun uns Ierd. Dat deit so gaud. Nich Denken is fraagt, sünnern Bekennen un en kloor Anwiesen vun de Richt — op't best na links. Dat de Karkendag, liek as de Evangeelsch Kark, to en rood-gröne Bewegung mit en beten Transzendenz-Deko verkamen is, ward di narms klorer wiest an in de Kritik an den Kaptalismus, de in de Krinks präsenteert ward. [...]

In de tutige Denkwelt vun den Linksprotestantismus is de Arme de Gaude, de Rieke de Lege. Gliekheit schall herrschen, Nachhaltigkeit ("Nachhaltigkeit, lateinisch "perpetuitas", ist das Beständige und Unablässige wie auch das ununterbrochen Fortlaufende, das Wirksame und Nachdrückliche oder einfach der Erfolg bzw. die Wirksamkeit einer Sache") un en Enn vun den Wassdomswahn.


Tutige Denkwelt ünnerwegens in'n öffentlichen Nahverkehr. Bild Katja Renfert

In'n Gang hollen warden schall dat allens dörch en starken Staat. Vörbi dat Vertruun up Autonomie, Individualität, Emanzipation un waagsch Ünnernehmen. Dat regeert graadto en neokathoolsch Lengen na de starke Institutschoon und den unmünnig maken Fusel vun barmhartig Gaven.

De Karkendagsbewegen is dat Afbild vun en Kark, de nich bloots in ehr Sülvstverstahn, sünnern ok in ehr Spraak un Sülvstdorstellen al vun dat Ideaal vun köhl, nüchtern Denken weggahn is, dat för den modernen Protestantismus siet de Tieden vun de Upklärung charakteristisch weer. [...]

Staats dat vun Argumenten un Theologie bestimmte Uteenannersetten mit de vun Spraak un Bild bestimmten Saken vun de christlich Traditschoon to söken, maakt sik en drömerisch Anti-Intellektualismus breid, de wetenschoplich Rationalität opleevst dörch hannenhollende Gemeinschopsbelevnisse ersetten deit. Dat Ergeevnis ist en upkratzte Moralismus, de sik in Gejammer över Lüttkraam wehleidig rinreedt, de ut anti-kaptalistische, feministisch und ökopazifistsch Schlagwöör, ut Politquengelie besteiht.


Schleiermakers Fidi

Aver de Religion, dat wüßt al de groot protestantsch Theologe Friedrich Schleiermacher, is wedder Metaphysik noch Moraal, sünnern Bewusstsien vun en endlich Enkelten för de Unendlichkeit."

Wat heff ik nu vun en Karkendag verstahn? Ik mutt vöranstellen, dat ik noch keen Maal up en Karkendag weer, mien Fru as Besökerin aver un de Dochter as Pastorsche, de bi dat Hannenhollen holpen hett, al miehrmaals. De hebbt veel vertellt, as se wedder tohuus weern.

Wat is bi mi vun ehr Berichten hangen bleven? Toierst is bi dat Begegen wichtig, dat een nafraagt, wo he orrer se ünnerkamen is un wat dor noch Platz weer, wieldat ehr Quarteer överbeleggt is. Dat neegst is kortes Uttuuschen, wat de enkelten al belevt hebbt, wat jüm up de Palm bringt, wat jüm freugt. An de Bus-Staschoon warden dat jümmer miehr mit dat Halsdook, de stadteinen föhren wüllt. Een halt sien Gitaarr vör, un schon steiht an de Holtstell en Choor un motzt nich rüm, wieldat de Bus woll later kamen ward. As de Bus kümmt, singen binnen all wieder.


Verbaaste Huulsusen vör Havenkuliss. Bild Katja Renfert

Nich för elkeen is so en grote Stadt as Hamborg en seker Plaster. De söss-spurigen Autostraten bekickst un di sleit dat Hart schon höger, wieldat du na de anner Siet müßt. Aver dor sünd wedder welk mit dat Karkendag-Halsdauk. De rönnen nich, för de büst as Sökende keen Hinnernis.


Kark in Hamborg-Finkwarder. Bild Katja Renfert

Jümmer wedder speelt dat en Rull, dat Teiken, dat mien Gegenöver ok een vun de Soort is, de wat för Kopp un Seel söken. In en Gemeinschop vun evangeelsch Christen.

Wenn ik vertell, dat vun de Bischöpin, de in en Karkenbank sitt un liesing een vun de Helpers bidden deit, ehr en Kanten Broot to halen. Se harr nix siet morgens in de Maag kregen. Dat Avendmahlsbroot ward wiss liekers reiken, denn hett de Polemiker mi aver to faten. Dat ierste ward dat Afqualifizieren vunwegen mienen IQ sien. Wo kann man up'n Karkendag vun Hunger reden? De Geist bruukt Nohren, de intelligente, de anner sööcht mit ehren Brägen na Broot.

"De Karkendag wiest denn wedder, dat he en Speigelbild in en niee Wies vun Heidendoom in updringlich Wies is." Dat mit dat Broot un de Bischöfin is wohl en dulles Stück Heidendoom.

Un denn haugt de Polemiker up Bichöpin Fehrs in. Se düüdt dat Logo vun den Karkendag mit anner Wöör ut: Se beklaagt, dat uns Ierd ut de Balaangs kümmt. "Nich Denken is fraagt, sünnern Bekennen un en kloor Anwiesen vun de Richt — op't best na links." Seggt de Polemiker, dat dat de Protestanten so drieft.

He hett aver wull de letzten Johr in sien Studierstuuv bi de Böker verbummelt. Un Fru Fehrs hett Recht: Vör teihn Johr stünnen noch nich överall Gäärtöörm, ut de een Gaas för de Strommaschin bekamen kann. Wenn hüüt vun en Barg in't Holsteinsche rundüm kiekst, nix as Mais, Mais un nochmaal Mais. As Fudder för dat Rindveih?

Dat Veih kriggt Soja, und dat ward in Brasilien köfft, de dat de armen Minschen ut Paraguay för Penns afnehmt un düür an uns Buurn verköfft. Uns Mais kümmt in de Gäärtöörm. Un de Gäärtöörm-Barone pachten allens Land, wo enerworrns frie ward. De Melk-Buurn köönt bi de Pachtkosten nich mithollen. Se hebbt nich naug Platz för ehr Käuh.

Dat meint de Bischöfin. De Polemiker Alexander Grau hett för dit Probleem bloots en Asselzucken. Hei schull dat man maal in en theoloogsch Wachtschall smieten, raadt ik ehm an. Aver dorvun versteiht hei woll nich naug.


Gifft de Karkendag wirklich Ortientierung? Sachs nich mal dat!
Düsse Mann weet apensichtlich nich, woneem dat langsgeiht! — Bild Katja Renfert

Un wenn nu dat Insektengift gegen Maisfreter all uns Immen benusselt, dat se nich wedder na Huus hen finnen? Sünd wedder veel to veel Völker verleden Winter storven. Ik glööv, dat de Polemiker dor ok mit hoge Wööt röverstelzt un de groot Gefaahr nich kennt, de in den Doot vun de Blaumenbesäuker steckt. De "Rührseligen un Dullen" hebbt aver doch seker noch jümmer naug to eten kregen. Se maakt sik mit ehr Geföhlsduselei bloots wichtig. "Immen? De sünd al jümmer storven!"

"De Karkendagsbewegen is dat Afbild vun een Kark, de nich bloots in ehr Sülvstverstahn, sünnern ok in ehr Spraak un Sülvstdorstellen al vun dat Ideaal vun köhl, nüchtern Denken weggahn is, dat för den modernen Protestantismus siet de Tieden vun de Upklärung charakteristisch weer..." Dat ward nu seker passeern, dat junge un öllere Karkendagbesöker nich mitkriegen, wat de Polemiker meint. "Kunnen Se dat noch maal seggen?" "De Karkendagsbewegen is dat Afbild vun en Kark, de nich bloots in ehr Sülvstverstahn... — Ach, Se sünd nich theoloogsch bildt. Se verstahn dat so un so nich..."

Dor kribbelt mi dat, dor mucht ik..... Jesus un Gott hebbt dat ganze Theater doch nich för de Swattkiddel miehr as 3000 Johr vörspeelt, dat de Theologen wat to dischkereern, disputeern, to strieden hebbt?

Ik heff jümmer dacht, dat Jesus ok mien Brauder un Herr sien kann un nich bloots vun de, de Sätz ut Fremdwöör un beten Wöörkitt ut de düütsche Spraak tosamenschruven mit en Vörsatz un Hauptsätz un dortau hören Nevensätz. Denn is dat doch wohr: Dor is in New York en Angler en Satz vun en Theologen ut Hamborg an'n Haken kamen. He halt jümmer noch miehr Lien in: Dat Enn vun den in Hamburg indükerten Gelehrtensatz is noch nich to seihn.


Karkendagskritik kort un knapp: "Kein Gott! Kein Staat! Kein Kirchentag!"
Klick op to'n Vergröttern! — Bild Katja Renfert

Willn wi jüm ehr verschraven Spraak laten, aver uns Religioon geevt wi so licht nich her. De Klauken nennt dat denn wiss "Upstand vun uphetzt Unmünnige".

Mi argert aver ok, wat de Polemiker seggt: "Un ok to Wapen un Krieg gifft dat miehr to seggen, as dat se böös un slecht sünd — tominnst so lang, as se de Minschen de Mööglichkeit geven, sik gegen Frömdherschap, Tyrannei, Folter un Mord to wehren un sik nich eenfach na de Slachtbank föhren laten."

Wenn ik dat richtig mitkrieg, un dat is bi Polemik nicht so licht, ward dor vun den "gerechten Krieg" snackt. Ik mucht woll giern miene Klausur noch mal lesen, de ik vör 60 Johr up de Hochschaul schreven heff. De hannelte vun den "Gerechten Krieg".

Dit leest dor wiss nich, wat in Wikipedia lesen kannst: "Die Lehre vom Gerechten Krieg (lt. bellum iustum) ist eine in der abendländischen Rechtsgeschichte entwickelte Auffassung, derzufolge ein Krieg oder bewaffneter Konflikt zwischen Kollektiven – meist Staaten – dann und nur dann ethisch und rechtlich legitim ist, wenn er bestimmten Anforderungen genügt: Das Recht zum Krieg (lt. ius ad bellum) ist danach einer rechtmäßigen Autorität vorbehalten, die den Krieg aus einem gerechten Grund und mit richtigen Absichten und Zielen führen muss, während das Recht im Krieg (lt. ius in bello) die Einhaltung bestimmter Kriegsführungsregeln fordert, darunter die Verhältnismäßigkeit der Mittel und den Schutz von Zivilbevölkerung und Kriegsgefangenen."

Up Fanø hett en Wannersmann vergeevs na en Bett in en Sommerhuus fraagt. Hei schull vöraff betahlen. Dat kunn he nich. Dor is Jesus denn Richt Norwegen flücht, bloots weg vun den Polemiker un all de Klookschnaker.

De Karkendag is to Enn.


Bild Sabine Stürzer


12.5.2013


na baven