Broot Andacht in de Grönauer Kapell, hollen to Aarndank 2005 vun Harry Ziebell |
||
|
||
Löövt Gott, den
Herrn, mien Seel! Den Heben spannst Du ut as en Telt. Du buust Dien Huus baben vun't Water. Storm un Wind sünd Diene Boten, Du lettst en Quell na de annern ut de Grund kamen, dat Water löppt mang de Bargen henlang. All dat Veeh hett to drinken, dor sitt de Vagels an't Över un se singt up de Telgen. Du lettst dat vun baben dal up de Bargen regen. Gras lettst Du wassen för dat Veeh un Saat för de Minschen to'n Ackerbu, dat Broot ut de Eerd kümmt, un Wien, de dat Minschenhart froh maakt. Den Maand hest Du maakt, dor deelt sik dat Johr na in. De Sünn weet, wonehr se ünnergahn mutt. Wenn de Sünn upgahn deit, dennso geiht de Minsch an sien Arbeit bet an den Abend. Herr, wat hest Du nich allens maakt. Allens, wat dor leevt un weevt, dat luurt up Di, dat Du ehr to leven giffst, wenn't an de Tiet is. Wenn Du ehr wat giffst, denn nehmt se dat.
Den Herrn sien Ehr sall ewig blieven, un sien Freud an allens, wat he maakt hett. All mien Leevdaag will ik den Herrn to Ehren singen un mienen Gott Loff bringen solang as ik bün. Wat ik singen un seggen do, much den Herrn to
Gefallen ween. |
||
|
De
Psalm 104 warrt nöömt "Schöpfungspsalm".
He höört mit to dat Schöönst un Wertvullst, wat
wi in unsen Psalter findt. He is bummelig 2500 Johr olt un jümmers
noch aktuell! Hüüt sall he uns en Wiespahl sien för
Dank, för Loff, för Freud.
Orrer:
Sünd dat nich wunnerbor Wöör, ok in uns' plattdüütsch
Spraak? Se sünd al 1494 in Lübeck so druckt worrn in de
eerste Gesamtbibel in uns' Stadt. Dat Leit in uns Andacht sall sien:
Vergangenheit:
Laat uns enen groten Bagen dörch uns jüngst Geschicht maken. 2.
Mai 1945: Fröh an'n Morgen, noch halv in de Nacht, hett
dat in Grönau up de B 207, bi'n Weg na Nädlershorst, bannig
ballert. Dat allereerst Huus weer twei schaten. Hüüt steiht
dor ene Haltestell. Hüüt aver al 60 Johr (!) Freden! In'n
Sommer 1945 geev dat velerorts in Lübeck överhaupt
keen Broot mehr. So tappeln de Lüüd över twee Stunnen
hierher, na Grönau. Mit't Fohrrad güng dat nich; denn
dat würr uns afnahmen vun de ehemaligen Fremdarbeiters. De
harrn nu dat Seggen, se weern de Sieger, wi de Besiegten.
Kriegsrecht. Wiehnacht 1946, 29. Dezember wi Jungs un Deerns kregen
ene Inladung to en Fier in St. Jürgen: Pingsten 1947, dor bün ik ik weer 16 Johr olt mit mien Mudder bi Dutzow an'n Schaalsee illegal över de Grenz gahn (vun'n britischen Sektor in den russischen). Uns Verwandten in Meckelnborg versorgen uns mit en Siet Speck, enen lütten Blick-Emmer vull Sirup un mit en groot Liev Broot. In de Pingstmaandag-Nacht güngen wi denn wedder to Foot trüch swoor bepackt. Wi dregen ok noch de utlagert Wittwäsch wedder na Huus; denn de Krieg weer ja nu to End un dormit ok dat Bombensmieten up de Städte. Dusende vun Flüchtlinge harrn keen Verwandte up'n Land, se harrn ok kenen Goorn mit Höhner un Karnickel, un se harrn nix to'n Tuuschen. Veel Hunger geev dat dormals. Dor kunn ok keen Bottersticker-Supp helpen un ok keen Fisch-Wurst. Vele vun uns höört noch to de Generation, de dit all noch sehen un beleevt hebbt se weet, woveel Wert en Stück Broot hett.
Un schon sünd wi in uns Gegenwart. Wat ik dat nu will orrer nich, ik bün en beten trurig: Broot is dat Teken för Gott sien Fürsoorg an uns. Wi weet dat. Dorüm dörvt wi as Öllern, as Grootöllern nich mööd warrn, dit Weten wieder to geven an Kinner un Enkel Gott sien Fürsoorg an uns: Överall in de Welt is Broot nich blot Nahrung, nee, dat is en religiös Symbol, en Teken för Gott sien groot Schöpfung tosamenbröcht ut Mehl, Hefe, Water un Solt. Uns Herrgott hett Gedüür mit uns. Un noch wat maakt mi nadenkern: Un
doch, wenn wi uns Ogen upmaakt för Feld, Wald un Wischen, för
de See un ok för den egen Goorn, denn warrt uns Hart ok dit
Johr wedder vull vun Dank un Freud sien. Vergangenheit, Erinnern, Gegenwart un nu kaam ik noch to uns Tokunft. Ehrfurcht för Gott sien Schöpfung much uns all en Wiespahl
sien! Un nochmal ut Psalm 104:
Amen. Den kumpletten Text vun Matthias
Claudius sin schönes "Buurnleed"
finnt Se hier.
|