Horst Wernecke vertellt:

De Dieker-Krieg in de Veerlannen


Wenn een hüüt dörch de wietlöftige, flache Masch bi Kirchwerder, Niengamme un Olengamme an den Elvdiek langfohrt, neem de gaatlichen Fachwerkhüüs un lurigen Strohdackkaten so ooldmödig över den Diekrand kickt un de Bööm in de Goorns ganz gaperig in den Wind hin un her weiht, denn kümmt een nicht in'n Sinn, dat dat hier al mol 'n ganz gresigen Krieg geven hett. Un doch is dat so.

As dat siedlangs den Geestrand vun Geesthacht bit rup na Bergedörp dörch de Aflagerungen vun dat Elvwater in den Loop vun Johrhunnerte so hooch upswemmt worrn weer, dat sülvst dat normale Hoochwater dar kuum noch överspööln dee, dor hebbt de Lüüd dat in düssen Landstrich al bi 1300 rüm bit an de Dove-Elv ran indiekt. De Winst an goden, fetten Bodden för den Anbu vun Grööntüüch, Aavt un Blomen weer so groot, dat de Raat vun Hamborg, den de Rebeden to'n gröttsten Deel tohöörn deen, beslaten hett, de ganze Stroomkant lang vun dat Borghorster Brack an bit Howe dal un noch wieder 'n hogen Diek to buun.


An de Elv güntöver de Veerlannen

As de Diekers dat Wark na veele Johrn harde Arbeit fardig harrn, dor is dat Elvwater blots noch in den Süderarm langlopen un hett dat nie Land, dat dörch de graden Wettern 'n gooden Affluss harr, jümmers dröög hollen. Man up de Lüneborger Siet vun den Elvstroom hebbt de Lüüd nu ünner dat aflenkte Water öllig wat leden. Denn dat hett sik dor staut. Klor, dat dat jüm ehr Dieken ankratzt hett un de Wischen jeed Johr för lange Tiet överspööln dee. De Maschbuurn kunnen in Sünnerhcit na Harvststörm mit dat Afdichten vun jüm ehr Dieken männigmol gor nich achterankamen.

De Hartog vun Lüneborg hett sik dorup mehrmols bi den düütschen Kaiser besweert un föllert, dat de "Gammer Dieken" wedder apenmaakt wöörn, dormit sik dat Elvwater verdeeln kunn. De Kaiser hett em ok jeedmol recht geven, man Hamborg hett ok jeedmol Berufung inleggt un em seggt, dat de grote Stadt düsse Rebeen för de Versorgung mit Grööntüüch för de Minschen un Gröönfoder för de Tiern bruken dee. De Striet hett sik över mehrere Generatschonen hintrocken.

In dat Johr 1619, as dat Reichskammergericht den Lüneborger Hartog mol wedder recht geven harr, weer de jedenfalls jümmers noch nich bileggt. Un as de Hamborgers de Saak wedder verslepen wulln, dor is de Hartog splitterndull worrn un hett sien Suldaten stantepee mit groote Kanonen an den Elvstroom schickt. De "Veerlanner" hebbt natürlich foorts de mächtigen Städte Hamborg un Lübeck üm Hölp vör de groot Gefohr anropen. Jüm ehr in harde Arbeit afrungen Land schull doch nicht to en "Fischdiek un wüsten Oort" warrn! Man sülvst as de lüneborgsche Soldateska, "theils spanisch, theils böhmisch und ander gelehntes Volk", över dat harde Elvies in de Veerlannen indringen dee, hebbt de Städte sik tonööst nicht röögt. So kunnen de Suldaten in Roh dat Tollhuus in dat hüdige Zollenspieker överfalln un dor Woorn un Geld ut de "Tolllaad" klaun. Gestaden, Stackwark, Scheep un Spiekers wöörn demoleert. Sülvst an de Karkenschatten hebbt se sik ranwaagt. In en groot anleggte Akschoon hebbt s' de Buurn in dat wiede Land dat Veeh, Peer un Reedschopp afnahmen un sünd dormit över'n Diek gahn. An mehrere Steden hebbt s' denn den Elvdiek dörchstött un de Wettern tosmeten.


De lüneborgsche "Soldateska" geiht in'n Winter 1619 över't Elvies un besett de Veerlannen

Man dat hett all nix nützt. De Waterstand weer dörch den duurnden Oostenwind veels to ring, as dat de Gamme överspöölt warrn kunn.

Wieldess harrn de Harnborgers avers denn doch kortharig en gewaltige Strietmacht vun över 5000 Mann upstellt, de den Fiend bi Zollenspieker stellen dee. De Nedderlaag weer för de Lüneborger so gewaltig, dat se sik na en Verlust vun över 800 Mann an Dode un Verwundte up de anner Elvsiet trüchtrecken müssen.

Jüst as Veerlanncr Diekers doranwullen, de Watersluppens wedder to sluten, sünd de Lüneborgers anfungen un hebbt as dull mit jüm ehr Kanonen in de Gegend rümballert, so dat dat mit dat Afdichten noch nix warrn kunn. Eerst as de Hamborgers mit jüm ehr egen Kanonen, de noch wieder recken deen as de lüneborgschen, en poor Salven slankweg trüchschaten harrn, müssen de Lüneborgers sik wiet in't Land trüchtrecken. De Veerlänncr Diekers sünd nu gau rangahn un hebbt de Schadens an de Waterkant wedder biböögt. De Lüneborgers bleev nix över, as jüm ehr Dieken högerup to buun un Gravens un Wettern antoleggen.

Hamborg, dat dat Spadenland, Ossenwerder un Tatenberg bitto al siet 1395 in Besitt harr, hett nu en Deel vun de Veerlannen as fasten Besitt ansehn, en annern afpacht. De Versorgung vun de Grootstadt Hamborg un de holsteensehen Lüttstädte mit Grööntüüch un Blööm bringt de Veerlänners bit up den hüdigen Dag jümmers noch 'n goden Winst in.


Na de Översicht över de Bidrääg
Literatur:
Lüneburg — eine Heimatkunde, Carl Will.
Verlag der Gesellschaft der Freunde, Hamburg; 1957

27.7.2016


na baven