Woarüm hett de Modersproak mi so veel to bedüüden?

vun Ewald Eden

Ikk hevv mi all mennichmoal froacht, woarüm Modersproak bi aal Minschen in Kopp un Haart nich de sülvige hooge Weert hett.

Föör mi givt dat blods een Verkloaren – man mutt eenmoal bi annern beläävt hemm’n, wu deep Modersproak in een Haart Wuddels schleit, wenn see denn in d’ Kindheit van een Minsch wussen is. Denn is Modersproak as Giersch, man kann hör an d’ Liev goahn as man will – see faangt jümmers wäär an to wassen un bleuen. Sülvst denn, wenn man füfftich Joahr nix van hör hört un sehn hett.

Mi is so een Belääven schunken worden.

Ikk wee man eers een poar Joahr so old, dat ikk mien Schootüüchs jümmer in de sülvige Gröttde koopen kunn. Ikk stunn in de Tied nachtens achter d’ Tresen in d’ Casino van een honorigen Peerbedriif in een rheinlandschen Grootstadd.

Vöör mi har ikk Dach föör Dach Minschen ut alle Winden, de ok netso buntklöärich schnakken deen, as hör Herkoamen verscheeden wee. Achter mi in d’ Köäken har mien Moder dat Regiment in d’ Füüsten.

Tüschen Köäken un Tresen leep de ‚Kommunikation’ up Platt hen un her – liekers vöörn in de Gaststuuv Hochdüütsch ansächt wee. Alleen all üm Havarien bi d’ gägensiedich Verstoahn ut de Padd to goahn.

Wiel mien Noa-achtern-Prooten anners as dat Noa-vöörn-Schnakken wee, fööl sükk een Deel van us stoadich Gasten van mi as Steefkinner behannelt, un har mi deswägen verdönnert, schnaas noa Middennacht ok noa vöörnhen blods Plattdüütsch to schnakken. De meesten kunnen mi joa mittlerwiel all good verstoahn, denn Oostfreesland mit siene Eilands wee so mennicheen dör de Riederee ok nich mehr frömmd. Wenn ikk mi an disse Uploach moal nich an hollen de, muß ikk föör de heele Bagoasch in d’ Krooch een utdoon. Ikk hevv selten een utdoon mußt.

An een grieseligen Haarstdach seech ikk schnoabends ünner us Gasten een frömmdet Gesiächt. Een middelöller Riederspoar ut de Noaberschkupp har een Unkel ut Bajuwarien to Visit un har de in d’ Krooch mitbrocht. Son bietji fööl dat ole Mannsbild sükk woll an de verkeerde Stää versett – so as he ovkant in de Ekk hukel. Ikk spöär dat woll, oaber de Bedriif har mi so fast in d’ Greep, dat ikk de eerste Stünns dor över wächkoamen bün. De Oabend kreech all laang Hoar as de Bedriif wat sinniger un de Gasten wat ruhiger woorden. Ikk kunn mi tüschenin ok allmoal een poar Minüten verpusten, un dat frömmde Gesiächt har sükk inläävt.

Klokk Middennacht muß ikk denn joa noa Plattdüütsch röverwesseln. Twee Minüten vöör de Tied keek nämich all jeden noa de Klokkwieser över d’ Beerhoahn un luur up een Tresenschlukk – jümmer in d’ Achterkopp dat Denken, hoapentlich vergätt he dat Plattschnakken.

Noa mien eersted Plattdüütsch Räsoneern muß ikk furss in de Köäken suusen, wiel in de Paan Stükk ov wat Speegeleier hochkant an broaden ween un de Köäksche all Fieroabend har. As ikk noa eenmoal dreien ut de Köken trüchkeem, keek ikk stuv in een oled Mannslüügesiächt, dat Troanen in d’ Oogen har. See leepen all langs de Knitters in sien griesen Boart. Mi schoot heet in, ov dor woll wat gräsichs van Dach koamen wee. Oaber nix van dat. He hett mi denn weeten loaten, woarüm hüm dat Haartenswoater överkoamen is.

He wee gebürtich ut Oostfreesland un in d’ Öller van achtein Joahr wäägen de Aarbeit up de Günntsied van d’ ‚Weißwurstäquator’ trukken.

Szäßtich Joahr har he keeneen Plattdüütsch prooten hört. Dör mien Schnakkeree wee he in sien Denken un Föölen tomoal wäär de lüütji Jung van d’ Diek, de van Oma in d’ Aarms noamen un an hör weeke Böst dukelt wuur, wenner hüm moal irgendeen Bedrüüs dat Haart schwoar mook.