Töven bet to'n Dood

vun Martin Ripp


Wi weern ene sünnerlich Familie!

Mien Broder Ernst, vun Moder nömt Erni, boren 1916, mien Süster Hannchen, boren 1923, un ik, de nakamen Rudolf, nömt Rudi, keem 1936 to Welt. Uns Moder weer dunn al 41 Johr oolt.

As ik in de Lehr gung un en egen Menen harr, kreeg ik oft Wedderwöör, un se keem mi vör as miene Grootmoder, de al lang in'n Graff leeg.

Ik kann mi blot swach an Ernst besinnen. He keem vun'n Reichsarbeitsdienst gliek in den Krieg. Op't mehrst kreeg ik vun em mit dörch Vertellen vun uns Öllern oder Dööntjes vun sien lütte, miene grote Süster Hannchen. En Bild hung an't Wand vun 'n Wahnstuuv. Ernst mit vergnöögt Antlaat in Uniform as Soldat.

Uns Öllern kregen 1943 den Bescheed, dat he vermisst is. Ik kunn mit dissen Begreep nix bigahn. Blot, dat ‚vermisst’ beter weer as doot! De Hapen, dat in Tokunft en Levensteken vun em keem oder he unverwohrens vör de Döör stunn, worr uns Moder ümmer kloor.

Mien Vader weer dor anners. He see an mien föfteihnsten Geboortsdag: „Dien Broder levt nich mehr! Vermisst is as verschollen. Verschollen enerworrns in Russland as hunnertdusend annere Soldaten. Dien Moder will dat aver nich begriepen. Du kannst ehr mal verkloren, dat Töven na so langer Tiet bekloppt is! Wunner gifft dat nich! Du hest nu noog Grips, üm dat to verstahn!“

Ik weer as vör’n Kopp slaan un harr keene Antwoort. Ik wull wenen, aver de Tranen keem nich. Liekers mutt ik sachts teemlich verbaast utsehn hebben, denn he see: „Du muttst nich trorig sien, Ernst weer blot dien Steefbroder! Ik bün nich de Vader. Dien Moder hett em mit inne Eh broch. Ik heff em ehr to Leev op mien Naam nahmen. Sien Vader weer Janmaat, hett dien Moder en Kind maakt un is utneiht.“

Ik leep verbiestert in mien Stuuv, smeet mi in't Bett un heff denn in dat Küssen weent. Aver de Tranen kemen nich wegen Ernst, sünner wegen mien Vader. He weer op eenmal so koolt, hett keen Mitleed hatt. Bumsbatz: ‚Du brukst nich troern. He is nich mien Söhn! Un blot dien Halfbroder.’ Dat hett mi Maanden lang dörchenanner brocht!

Siet disse Tiet weer mien Verband to em nich mehr hattlich. Ik harr Mitleed mit mien Moder.

Un Ernst, ehr Erni, seeg ik mit annern Ogen. Ik harr op eenmal dat Geföhl, dat ik em noch richtig leef hebben kunn. — Villicht kummt he doch noch torüch!

As Kanzler Adenauer 1955 mit de Regeren vun Russland un Ministerpräsident Bulganin över de Torüchkunft vun Kriegsgefangenen sprooken hett, geev dat enen Drift för de hele Familie. Enes Daags sprook mien Moder unvermodens mit mi över Erni sien Vader: „He hett sik op'n Schipp in de Maschien afrackert. As dat Kind ünnerwegens weer, hebbt wi foorts Verlööfnis fiert. Walter hett denn afmustert un Arbeit bi Blohm un Voss funnen. Na twee Maanden harr he en gresig Unfall. En Iesendreger hett sik vun'n Kraanhaken löst un em un twee annere Lüüd ünner sik begraven. Siene Kolleegen worrn swoor verletzt un Walter is doot bleven.“

Moder het dat vertellt ahn Spoor vun Trorigkeit. – Villicht weer dat al to lang her?! Ik weer ehr nich böös, aver mien Vader wegen sien Lögen. Un sietdem is he bi mi ganz un gor ünnerdörch ween!

In'n Januor 1956 kemen de letzten Spätheimkehrer na Huus. Dorbi weer uns Vedder Hans, even so oolt as Erni. Uns Moder hett sik mit ehr Süster vun Harten freut un ehr dalslaan Luun nich wiest. De Hapen, dat ehr Söhn enes Daags torüchkummt, hett se ehrn Leevdaag nich opgeven.

Mien Beroop dwung mi 1970 to'n Ümtog na Köln. In düssen Johr storv uns Vader. Ik weer froh, dat Hannchen ene Wahnung in Naverschop to uns Moder harr un se stütten kunn.

Twee- oder dreemal in'n Johr heff ik se in Hamborg besökt. Ok to Wiehnachnten un Oostern. Moder weer Anfang söventig un al en beten tüdelig. Männichmal see se “Erni” to mi. Ik heff blot smuustert un nich wedderspraken. Mitünner hett se dat ok markt un sik entschülligt: „Du büst doch mien Rudi! En Ogenblick heff ik dacht, dien Broder is hier. Du sühst jüst so ut as he. Aver du büst ja uns Jüngst!” Un denn weer ehr Grientje so benaut, dat ik nix seggen un ok blot grienen kunn.

In'n Harvst 1976 reep Hannchen an, dat Moder an Geelsucht liddt, ik mi aver keene Sorgen maaken schall. Dree Weken later de unvermoden Bottschop: „Kumm op de Steed! Moder hett Krebs an de Bauchspeicheldrüse. Dat is nich mehr to opereren. Se is al ut'n Krankenhuus rutsmeten worrn.“

Ik heff mi foorts vun mien Arbeitgever Sünnerdaag geven laten, denn den Urlaub harr ik in'n Fröhjohr op Mallorca verbrukt.

Moder leeg boomstill mit slaten Ogen in'n Bett, vun Hanne versorgt. Namiddaags keem jümmers de Dokter mit Medizin gegen Pien. Mehr kunn he nich helpen.

De Ünnerholen twischen Hannchen un mi weer dorüm lies, weer binah en Munkeln.

Mit eenmal Moder ehr Stimm: „Erni, ik heff so lang op di tövt! Nu büst du doch noch rechtiedig kamen!“


Bild: Rudi Witzke
1.9.2013


na baven